İKTİSADA GİRİŞ Soru Cevap Şeklinde Ders Özeti

1-John Maynard Keynes’in en önemli eseri ve bu eserin içeriği nedir?

İstihdam Faiz ve Paranın Genel Teorisi , makro iktisadın kökenini oluşturur.

2-Keynes’in geliştirdiği görüş nedir?

Toplam talebin istihdamı belirleyen temel faktör olduğu.Devlet ekonomiye müdahale ederek üretim ve istihdam hacmi üzerinde etkili olabilecektir.

3-Makro iktisadın ilgi alanına giren temel göstergeler nelerdir?

İşsizlik ve istihdam düzeyi, enflasyon ve üretim artış oranı.

4-istihdam nedir?

Çalışma ve gelir sağlama kararında olan bireylerin hizmetlerinden yararlanılmak üzere çalıştırılması.

5-işsizlik oranı nedir?

Toplam işgücü içerisinde işsiz olanların yüzdesi.

6-işsizlik türleri nelerdir?

Friksiyonel( arızi) işsizlik:kısmi,geçic i,olumsuz etkisi en az olan,yer ve meslek değiştirme sırasında görülen.

Konjonktürel işsizlik:yaygın tür,üretim hacminde zaman zaman ortaya çıkan daralmaların yarattığı tür.

Mevsimlik işsizlik: yaygın tür,tarımsal yapılı ülkelerde.

Bölge ve sektör işsizliği: belli bir sektörün veya bölgenin çekici bir alan olmaktan çıkması durumunda sektörün üretiminin daralmasına bağlı olarak ortaya çıkan tür.

Teknolojik işsizlik :uzun süre emek yoğun üretim metodu uygulanmasından sermaye yoğun tekniklere geçilmesi durumunda bir kısım emeğin işsiz kalması ile ortaya çıkan tür.

Yapısal işsizlik:durgun ekonomik dönemlerdeki tür.

Gizli işsizlik:gelişmekte olan ülkelerde tarımsal üretim alanında yaygın,belli bir üretim sektöründe istihdam edilenlerden bir kısmının faaliyetten çekilmesi durumunda üretim hacminde bir daralma meydana gelmemesi sonucu görülen tür.

7-enflasyon nedir?

Bir ekonomide fiyatlar genel düzeyinde ortaya çıkan artış.

8-fiyatlar genel düzeyi nedir?

Mal ve hizmet fiyatlarının belirli bir dönemdeki tartılı ortalamasını gösteren indeks değeri.

9-hiperenflasyon nedir?

Fiyatlar genel düzeyinde çok hızlı artışların yaşandığı dönem.

10-ekonomik büyüme nedir?

Ekonominin mal ve hizmet üretme kapasitesindeki artış.

11-konjonktür nedir?

Üretim hacmindeki artış (canlanma dönemi) ve azalış(daralma dönemi:resesyon) şeklindeki kısa dönemli dalgalanmalar.

12-konjonktür dönemindeki evreler nelerdir?

Canlanma,tepe,daralm a,dip

13-ekonominin daralmadan canlanmaya geçişine ne ad verilir?
U dönüşü

14-devletin makro ekonomiyi etkileyebilmek amacıyla kullanabileceği araçlar nelerdir?

a-Maliye politikası(devletin topladığı vergi ve yaptığı harcamalarla ilgili politikalar.) ,

b-para politikası (Merkez Bankasının ekonomideki para miktarını kontrol edebilmek amacıyla aldığı önlemler.) ve

c-arz yönlü politikalar(devletin toplam talebi arttırmak yerine üretimi arttırmaya yönelik politikaları)

15-Keynes’e göre ekonomiyi durgunluk döneminden çıkartmak için yapılması gereken nedir?

Devlet vergileri azaltmalı ve veya harcamaları arttırmalıdır.Yani genişlemeci maliye politikası uygulamalıdır.

16-enflasyonist dönemde yapılması gereken nedir?

Devlet enflasyon oranını düşürebilmek için vergileri arttırmalı ve-veya harcamaları kısmalıdır.Yani daraltıcı maliye politikası uygulamalıdır.

17-para politikası nasıldır?

Devlet para miktarının,fiyatlar genel düzeyini,faiz oranlarını ve döviz kurunu etkileyerek,işsizlik ve üretim ,üzerinde etkilerinin bulunduğunu kabul etmektedir.

18-makro iktisat ekonomide hangi grupların davranışları üzerinde durur?

Hanehalkları ve işletmeler (özel sektör), devlet (kamu), diğer ülkeler( uluslar arası sektör)

19-devresel akım diyagramı neyi gösterir?

Ekonomideki 4 sektör tarafından elde edilen geliri ve yapılan harcamaları.

20- devresel akım diyagramının ortaya koyduğu gerçek nedir?

Ekonomide birisinin yaptığı harcama mutlaka bir başkasının gelirini oluşturmaktadır.

21-transfer ödemeleri nelerdir?

Devletin,mal ,hizmet veya işgücü karşılığı olmaksızın hanehalklarına yaptığı ödemeler.

22-milli gelir muhasebesi nedir?

Bir ekonomide belirli bir dönemde gerçekleştirilen ekonomik faaliyetlerin ölçüm sistemi.

23-milli gelir hesapları neleri gösterir?

Tüm ekonomik faaliyetlerin genel bir özetini,üretim,gelir ler ve harcamalar arasındaki karşılıklı etkileşimleri.

24-gayri safi milli hasıla nedir?

bir ekonomide belirli bir dönemde üretilen tamamlanmış(nihai) mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile ifade edilen değerleri toplamı.

25-gayri safi milli hasılanın ölçülmesinde karşılaşılan sorunlar nelerdir?

a-Çifte sayma yani aynı ürünü 2 kez gsmh hesaplarına dahil etmekten kaçınmak gerekir.neden?

çünkü ara malı denen bazı mal ve hizmetler diğer bazı mal ve hizmetlerin üretilmesinde kullanılır.

Katma değer nedir?

Her üretim aşamasında ara mallarının değerine yapılan ilave.

b-bazı mal ve hizmetlerin(emniyet-milli savunma,eğitim hizmetleri gibi) piyasalar aracılığıyla satılmaması bunların değerlerini belirlemede güçlük yaratır.

C-pratik nedenlerle bazı mal ve hizmetlerin ( ev hanımlarının yaptığı hizmetler gibi ) gsmh hesaplarına dahil edilmemesi yararlı olur.

d-tamamiyle finansal nitelikte olan işlemlerde ( kamu kesimi ile özel kesimin transfer ödemeleri ,alım satım işlemleri ) gsmh hesaplarına dahil edilmez.

e-ikinci el malların satışı da gsmh hesaplarına dahil edilmez.

26-üretim faktörlerinin mülkiyetinin kimde olduğuna bakılmaksızın o ülke sınırları içinde üretilen tamamlanmış mal ve hizmetlerin toplam değerini göstermek için hangi alternatif tanım geliştirilmiştir?

Gayri safi yurt içi hasıla.

27-gsmh hangi yöntemlerle hesaplanabilir?

Gsmh = ücret + faiz + rant + kar +dolaylı vergiler + amortismanlar
Gsmh = C + I + G + (EX- IM)

a-üretim kesimlerinin yarattığı mal ve hizmetlerin toplamı açısından ( gsmh kesimlerden her birinin kaynağına kadar gidip 1 yıl içinde yaratılan değerlerin toplamı alınır)

b-gelir oluşumu açısından(gelirin ayrı ayrı tespiti ve toplamının alınması.

c-harcamalar açısından :tamamlanmış mal ve hizmetlere yapılan harcamaların toplamı gsmh yı verir.

28-ülkede elde edilen gelirler nasıl hesaplanır?

Üretim faaliyetlerine katılım sonucunda elde edilen ücret,faiz,kar ve rant gelirlerinin toplamı bulunarak.milli gelir bir ülkedeki fertlerin satın alma gücünü verir.

29-safi milli hasıla nedir?

Bir ülkenin net üretim gücünü gösteren değer.

Smh = gsmh – amortismanlar

Smh = ücret + faiz + rant + kar + dolaylı vergiler

30-amortisman nedir?

Sermaye mallarında oluşan aşınma ve eskimenin parasal değeri.

31-dolaylı vergiler nelerdir?

Bir mal veya hizmet satın alındığında ödenen vergiler.

32-dolaysız vergiler nelerdir?

Araya hiçbir aracı girmeksizin kişinin kendi beyanına göre yapılan ödemeler.(gelir vergisi)

33-kişisel gelir nasıl bulunur?

Milli gelirden dağıtılmayan şirket karları,sosyal güvenlik ödemelerinin çıkarılması,kamu ve özel sektör transfer ödemelerinin eklenmesiyle bulunur.

Kişisel gelir = Milli gelir –( dağıtılmayan şirket karları,sosyal güvenlik ödemeleri) + kamu ve özel sektör transfer ödemeleri

34-kullanılabilir gelir nedir?

Kişinin bir dönemde elde ettiği net gelir.
Kullanılabilir gelir= kişisel gelir-dolaysız vergiler

35-kişi başına milli gelir nedir?

Mevcut milli gelir değerinin nüfusa bölünmesi ile bulunan ve bir refah ölçütü olarak kullanılan değerdir.

Milli gelir = smh- dolaylı vergiler
Mg= ücret+faiz+ant+kar

36-:tamamlanmış mal ve hizmetlere yapılan harcamalar nelerdir?

a-Tüketim harcamaları:C:kişile rin gereksinimlerini karşılayan mal ve hizmetlere yaptıkları harcamalar.

b-Yatırım harcamaları:I: firmaların ve devletin yeni tesisat ve teçhizat ile yeni binalara yaptıkları harcamalar,stoklarda ki artışlar ve kişilerin yeni ev yaptırmak için harcadıkların miktarların toplamı.

c-Kamu harcamaları:G: devletin mal ve hizmet alımları için yaptığı harcamalar toplamı.

d-Net ihracat (EX-IM):ihracat gelirleri (EX)- ithalat harcamaları (IM )

37-bir ülkedeki net yatırım miktarı nasıl bulunur ?

gayrisafi yatırımlar – amortismanlar

38-net yatırımların + ve – olması durumlarından üretim kapasitesi nasıl etkilenir?

Pozitif ise sermaye stoğundaki artışa bağlı olarak üretken kapasite artar.
Negatif ise sermaye stoğundaki azalışa bağlı olarak üretken kapasite azalır.

39-Nominal fiyatlarla gsmh nedir?

Hesaplama yapılan dönemde piyasada geçerli olan fiyatların kullanılması ile bulunan gsmh değeri.

40-reel (sabit) fiyatlarla gsmh nedir?

Belirli bir yılın fiyatları esas alınarak hesaplanan gsmh değeri.

41-fiyat indeksi nedir?

Cari fiyatlarla ifade edilen bir grup mal ve hizmetin değerinin aynı mal grubunun sabit fiyatlarla ifade edilen değerine oranı.

42-gsmh deflatörü nedir?

Nominal gsmh rakamlarını reel gsmh rakamlarına dönüştürmek amacıyla kullanılan özel fiyat indeksi.

Gsmh deflatörü = nominal gsmh / reel gsmh

43-gsmh ‘nın kullanımındaki sınırlar nelerdir?

Ülkenin nüfusu bilinmedikçe gsmh ve bununla ilgili milli gelir kavramları anlam ifade etmez( bu sakıncanın giderilmesi için kişi başına üretimi ifade eden kişi başına gsmh ( GSMH/ NÜFUS) kavramı kullanılır ) ,dinlenme faaliyeti hesaba katılmaz,üretilen malların kalitesindeki değişim hesaba katılmaz,ülkede yaratılan gelirin birleşimi ve dağılımı konusunda ayrıntılı bilgi vermez,sosyal maliyetleri yansıtmaz,yasal olmayan faaliyetlerden elde edilen gelir gsmh na yansıtılamaz.

44-kayıt dışı ekonomi nedir?

Gsmhna dahil edilmesi gerekirken hesapların dışında kalan ekonomik faaliyetler.

45-hane halkları elde ettikleri gelirleri hangi şekillerde kullanırlar?

a-mal ve hizmetlerin tüketiminde
b-tasarrufta
c-vergi ödemede

46-elde edilen gelir nasıl bulunur?

Tüketim harcamaları ile tasarruf toplanarak

Y = C + S

47-tüketim nedir?

Tüketicilerin mal ve hizmetler için yaptıkları harcamalar.

48-tasarruf nedir?

Gelirin tüketilmeyen kısmı.

49-tüketim fonksiyonu nedir?

Gelirle tüketim harcamaları arasındaki doğru yönlü ilişkiyi gösteren fonksiyon.

50-otonom tüketim nedir?

Tüketim harcamalarının gelirden bağımsız olan kısmı.

51-ortalama tüketim eğilimi nedir?

(APC):gelirin tüketim amacıyla harcanan kısmı.

APC = tüketim / gelir = C / Y

52-Gelir artışı ortalama tüketim eğilimini nasıl etkiler?

Gelir arttıkça ortalama tüketim eğilimi düşer.bunu nedeni hane halklarının gelirde ortaya çıkan artışın sadece belli bir bölümünü tüketime ayırmalarıdır.gelir arttıkça tüketim harcamaları gelirdeki artıştan daha düşük olacaktır.

53-marjinal tüketim eğilimi nedir?

Gelirdeki değişmenin tüketim harcamalarında yarattığı değişmeyi ifade eder.
Tüketim fonksiyonunun eğimidir.

MPC = tüketimdeki değişme / gelirdeki değişme

54-tasarruf fonksiyonu nedir?

Gelir ile tasarruflar arasındaki doğru yönlü ilişkiyi gösteren fonksiyon.

55-negatif tasarruf nedir?

Harcamaların geliri aşan kısmı.

56-otonom tasarruf nedir?

Tasarrufların gelirden bağımsız olan kısmı.

57-ortalama tasarruf eğilimi nedir?

APS:gelirin tasarrufa ayrılan kısmı.

APS = tasarruf / gelir = S / Y

58-marjinal tasarruf eğilimi nedir?

MPS: gelirdeki değişmenin tasarruflarda yaratacağı değişmeyi ifade eder.tasarruf fonksiyonunun eğimini gösterir.

MPS = tasarruflardaki değişme / gelirdeki değişme

59-tüketim harcamalarını belirleyen faktörler nelerdir?

Kullanılabilir gelir(en önemlisi),bekleyişle r,demografik unsurlar (nüfus büyüklüğündeki bir artış otonom tüketimi arttırır.nüfusun yaş bileşimi ise tüketim fonksiyonunun eğimini değiştirir. ) ,yatırımlar (yatırımların arttığı bir durumda fonksiyon yukarıya kayacak,yatırımların azaldığı durumda ise fonksiyon aşağıya kayacaktır )

60-yatırım harcamaları nelerdir?

İşletmelerin sermaye mallarına ve stoklara yaptıkları harcamalardır.

61-planlanmış stoklar (envanterler ) nedir?

Bir firmanın stoklarında ileride yoğunlaşmasını bekledikleri talebi karşılamak için yeterli miktarda mal bulundurması.

62- planlanmamış stoklar (envanterler ) nedir?

Firmanın hedeflediği satış sürecinde elinde kalan stok miktarı.

63-planlanmış yatırımları neler etkiler?

Faiz oranı (borçlanılan fonların maliyeti ) ,beklenen kar,teknolojik değişim(bir malın üretim teknolojisinin gelişmesi yatırım harcamalarını arttırır ),sermaye mallarının maliyeti(sermaye mallarının fiyatı arttıkça beklenen karlılık azalır.)

64-faiz oranının yükselmesinden yatırım harcamaları nasıl etkilenir?
Azalır.

65-beklenen karlılığı hangi faktörler etkiler?

Yeni firmaların piyasaya girişi,politik istikrarsızlık,vergi ler,dünyadaki genel ekonomik koşullar.

66-kamu harcamalarının otonom olduğunu ve devletin izlediği politikalara göre belirlendiği varsayımı altında kamu harcamalarındaki bir artış fonksiyonu nasıl etkiler ?

yukarıya doğru paralel olarak kaydırır.

67-net ihracat nedir?

Mal ve hizmet ihracatı ile mal ve hizmet ithalatı arası fark.

Fark pozitif ise durum nedir?

Dış ticaret fazlası mevcuttur.

Fark negatif ise durum nedir?

Dış ticaret açığı vardır.

68-ihracat nedir?

Ülkede üretilen mal ve hizmetlerin diğer ülkelere satılan miktarı.otonom kabul edilir(cari yurt içi gelirden bağımsızdır)

69-ithalat nedir?

Diğer ülkelerden satın alınan mal ve hizmet miktarı.

70-ülkenin gelir düzeyindeki artış ithalatı nasıl etkiler?
Arttırır.

71-marjinal ithalat eğilimi nedir?_


MPI: gelirdeki değişmeler karşısında ithalat miktarının hangi miktarda değiştiğini gösteren kavram.

72-toplam harcama fonksiyonu nedir?

AE = C + I + G + X

73-19.ve 20.yy başlarındaki iktisatçılar kimlerdi ve görüşleri neydi?

John Stuart Mıill,Alfred Marshall,A.Cecil Pigou
Bir ekonomide tam istihdamı gerçekleştirmek için devlet müdahalesine gerek olmadığı.ekonomide işsizlik geçicidir,piyasa mekanizması tam istihdamı otomatik olarak sağlar.

74-Say yasası nedir?

( John Baptiste Say) her arz kendi talebini yaratır.
Belirli miktarda mal ve hizmetin üretimi,bu üretimi satın almaya yetecek miktarda bir gelirin yaratılması ile sonuçlanır.

GENEL MUHASEBE Ders Özetleri

GENEL MUHASEBE

İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla para, araç-gereç, malzeme, hammadde, personel gibi faktörleri bilinçli ve sistemli bir şekilde bir araya getirerek ve faaliyetlerde bulunarak mal ve hizmet üreten iktisadi birime işletme denir.

İşletmenin varlıkları, sermayesi ve borçları üzerinde değişme yaratan ve para ile ifade edilen işlemlere ait bilgileri; kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek, analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgililere raporlar şeklinde sunan bilgi sistemine muhasebe denir.

Muhasebe işlemlerinin gerçekleştirilmesind e temel alınan, işletme faaliyetlerinin sürekli olmasına rağmen ara ara kesildiği varsayılarak ölçme, kontrol ve planlama işlevlerine imkan veren eşit uzunluktaki sürelere dönem denir.

Bir işletmenin belirli bir döneme, genellikle bir mali yıla ait net sonucunu, brüt satış karı, faaliyet karı büyüklüklerine ve bunları oluşturan ana olaylara yer vererek gösteren mali tabloya gelir tablosu denir.

Hesaplar:
*Makinelerdeki azalışlar ilgili hesapta alacaklandırılır.
*Gelirlerdeki artışlar ilgili hesapta alacaklandırılır.
*Giderlerdeki artışlar ilgili hesapta borçlandırılır.
*Sermayedeki azalışlar ilgili hesapta borçlandırılır.


Tekdüzen hesap planının dayandığı hesap çerçevesine göre gelir tablosu hesapları 6. hesap grubunda yer alır.

Nakit hareketlerinin kaydedilmesine yardımcı işlevi bulunan ve alacaklı hesabı daima kasa hesabı olan belge tediye fişi (ödeme) denir.

Yevmiye defteri için geçerli bilgiler:
*Bir işlemin bir bütün olarak iki madde çizgi arasında kaydedilmesi
*Yevmiye defterine yapılan kayıtların tümünün büyük deftere aktarılması
*Sayfa numaraları, her bir sayfaya bir numara gelecek şekilde birbirini takip etmesi
*Büyük defter bağlantı numarası sütunu bulunması


Saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle bilanço günündeki varlıkları borçları kesin bir şekilde ve ayrıntılı olarak saptama işlemine envanter çıkarmak(muhasebe dışı envanter) denir.

Dönem sonu bilançosu kesin mizana dayanarak düzenlenir.

Muhasebenin temel kavramlarına dayanan, muhasebe uygulamasını oluşturan muhasebe usulleri, işlemleri ve tekniklerine yön veren(dayanak oluşturan) kurallara genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri denir.

Muhasebenin temel kavramlarından birkaçı:
*Önemlilik
*Tutarlılık
*Kişilik
*Verilerin güvenilir olması


Aralıklı envanter yönteminin özellikleri:
*Mal mevcudunun ancak sayım ve değerleme yapıldıktan sonra belirlenmesi
*Satın alınan malların maliyetini oluşturan bütün unsurların "153 ticari mallar hesabı"na kaydedilmesi
*Satışların kar veya zararını belirlemek için fiili sayım ve değerleme yapmanın gerekmesi
*Mal çeşidi çok ve küçük hacimli nispeten ucuz fiyatlı birimlerden oluşan işletmeler için uygun bir yöntem olması


100 Kasa Hesabı borçlu ve 640 İştiraklerden Temettü Gelirleri Hesabı alacaklı olan işlem hisse senetleri kar payı tahsilatına aittir.

Tahvil üzerinde yer alan faiz kuponlarının vadesi geldiğinde tahsil edilene kadar borç kaydedildikleri hesap diğer hazır değerlerdir.

Bir işletme hisse senedi satın alarak sermayesine veya yönetimine katıldığı başka işletmeden olan alacaklarını iştiraklerden alacaklar hesabının borcuna kaydeder.

İşletme, ana faaliyet konusu olan maldan personeline kredili satış yapmıştır.Bu satıştan doğan alacağını personelden alacaklar hesabında izlenir.

"Maddi olmayan duran varlıklar" grubunda yer alanlar:
*Şerefiye
*Haklar
*Kuruluş ve örgütlenme giderleri
*Özel maliyet
*Araştırma ve geliştirme giderleri
*Birikmiş amortismanlar
*Verilen avanslar


İşletme 5.000.000.000 liraya satın alındığı satın aldığı bir arsa üzerinde yer alan eski bir yapıyı 300.000.000 liraya yıktırmış ve enkazını 125.000.000 liraya satmıştır. Bu bilgilere göre, Arazi ve Arsalar Hesabına arsanın değeri 5.175.000.000 lira olarak görülecektir.
5.000.000.000+300.00 0.000=5.300.000.000
5.300.000.000-125.000.000=5.175.00 0.000


Maliyet muhasebesinin işlevleri: Mamullerin maliyetini saptamak, Maliyet kontrolünü sağlamak, Planlama yapma yapmak, Yönetimin alacağı kararlara yardımcı olmak.

İşletmenin belirli bir tarihteki varlıklarını sermayesini ve borçlarını çeşit ve tutar olarak gösteren mali tablo Bilanço'dur.

Tekdüzen hesap planının dayandığı hesap çerçevesine göre gelir tablosu hesapları 6.hesap grubunda yer alır.

Yevmiye defterinin sağladığı yararlar:
Mali nitelikteki olayların etkilerini hesap bazında sınıflandırması
Bir gün içinde yapılan işlemlerin neler olduğunu toplu olarak göstermesi
Büyük deftere yapılacak kayıtların sağlıklı olmasına yardım etmesi
Bir işlemden etkilenen unsurları bir arada ele alarak bir bütün olarak göstermesi

Yeni işe başlayan işletme ile öteden beri işine devam etmekte olan işletme arasında muhasebe süreci açısından farklı işlem : Dönembaşı envanterine dayanarak dönembaşı bilançosunun düzenlenmesi

Muhasebenin temel kavramlarına dayanan , muhasebe uygulamasını oluşturan muhasebe usulleri, işlemleri ve tekniklerine yön veren (dayanak oluşturan) kurallara Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri denir.

100 kasa hesabı borçlu, 600 Yurtiçi satışlar hesabı alacaklı, 320 satıcılar hesabı borçlu, 153 ticari mallar hesabı alacaklı olduğu devamlı envanter yönteminde satış işleminin yapıldığı 320 satıcılar hesabı yanlış kullanılmıştır.

Tahviller: Borç para bulmak amacıyla çıkartılırlar, Anonim şirket ve kamu kuruluşları tahvil çıkarma yetkisine sahiptir, Elinde tahvil olan kişi kar payı almaz faiz alır, Alındıklarında alış bedelleri üzerinden borçlandırılarak kayda alınırlar, Satıldığında alış bedeli üzerinden alacaklandırılırlar.

A işletmesi müşteri Naim Uygun'dan 120 milyon liralık alacağına karşılık 3 ay vadeli 150 milyon lira nominal değerli bir bono almıştır. İlgili yevmiye kaydı: 121 Alacak senetleri hesabı 150milyon borçlu, 120 alıcılar hesabı a120 milyon alacaklı, 642 Faiz gelirleri 30 milyon alacaklı olur. 150-120=30

İmtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve ünvan gibi bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin, işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamalar 260 Haklar Hesabında izlenir.

Borçlunun imzasından başka bir teminata dayanmayan kredi türü Açık Kredi'dir.

31:03.2003 tarihinde; 191 indirilecek KDV hs. 1 milyar 200 milyon borç,
391 hesaplanan KDV hs. 1 milyar 450 milyon alacak kalanı vermektedir.Bu bilgilere göre yapılacak kayıt: Hesaplan KDV Hs. 1 milyar 450 milyon borçlu, İndirilecek KDV Hs. 1 milyar 200 milyon alacaklı, Ödenecek vergi ve fonlar hs. 250 milyon alacaklı olur.

Sermaye ortaklar tarafından taahhüt edildiğinde yapılacak kayıt: Ödenmemiş sermaye hesabı borçlu, Sermaye hesabı alacaklıdır.

Satışlar maliyetinin belirlenmesinde 620 Satılan mamullerin maliyeti, 621 satılan ticari malların maliyeti, 622 satılan hizmet maliyeti, 623 diğer satışların maliyeti hesapları kullanılır, Komisyon giderleri hesabı kullanılmaz.

Büyük defter hesaplarında envanter kayıtlarına yer verildikten sonra kesin mizan çıkarılır.

Piyasa değeri alış bedelinin altına inen hisse senetlerinin piyasa fiyatıyla değerlenmesi ve değer azalışı için karşılık ayrılması ihtiyatlılık kavramı muhasebe ilkesi ile açıklanabilir.

Borç senetleri hesabının alacak kalanı 1 milyon 500 bin ve hesaplanan tasarruf değeri 1 milyon 450 bin ise şu kayıt yapılır: Borç Sn. Reeskontu Hs. 50 bin borçlu, Reeskont Faiz Gelirleri Hs. 50 bin alacaklı olur.

Gelecek aylara ait gelirler hesabı: Bir bilanço hesabıdır. Pasif karakterli bir hesaptır. Kısa vadeli yabancı kaynaklar grubunda yer alır. Hesap alacak kalanı verir.

Özsermaye hesabı gelir tablosunda yer almaz. Brüt satışlar, Satışların maliyeti, Diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar, dönem net karı veya zararı gelir tablosunda yer alır.

MUHASEBE, işletmenin varlıkları ve kaynakları ( sermayesi ve borçları) üzerinde değişme yaratan ve para ile ifade edilen mali nitelikli işlemlere ait bilgileri; kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek, analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili kişi ve kurumlara raporlar halinde sunan bir bilgi sistemidir.

Mali nitelikteki işlemlere ait bilgilerin, belgelendirilerek toplanması daha sonra bilgi kullanıcılarına sunulması ve yorumlamaya hazırlanması için belirli şekillere ve kurallara göre yazılması işlemine KAYDETME denir.

Sermayede GİDER, azalış yaratan işlemdir.

Asli hesapları etkileyen ve asli hesapların temsil ettiği aktif ve pasif değerlerin gerçek değerleri ile gösterilmesini sağlamak için kullanılan hesaplar DÜZENLEYİCİ HESAPLAR'dır.

Varlıklarda, borçlarda ve sermayede artış veya azalış yaratmayan, ancak işletme yönetimi ve diğer ilgililer tarafından bilinmesi ve izlenmesi gereken işlemlere ait hesaplar NAZIM HESAPLAR hesap grubu altında yer alır.

Varlıklar=Sermaye+Bo rçlar, bilanço eşitliğini ifade eder.

Bilançonun her bir kaleminde, dönem içindeki işlemler nedeniyle meydana gelen artış ve azalışların izlendiği çizelgeye HESAP denir.

KREDİLİ MAL ALIŞI işleminde varlıklarda ve kaynaklarda EŞİT büyüklükte bir ARTIŞ olur.

İşletmenin KARLI PEŞİN MAL SATMASI durumunda hem aktif hem de pasif toplamlarında ARTIŞ olur.

Yevmiye defterine maddeler şeklinde kaydedilen işlemleri, buradan alarak sistemli bir şekilde ilgili hesaplara dağıtan ve sınıflandırılmış olarak bu hesaplara toplayan defter BÜYÜK DEFTER'dir.

Bir işletmede "Alıcılar defteri" yardımcı defter kapsamı altında yer alır.

Kesin mizan, dönem sonu muhasebe işlemlerinin yapılmasından sonra düzenlenir.

Genel geçici mizan düzenlendikten sonra sırasıyla muhasebe dışı envanter yapılır, muhasebe içi envanter yapılır, kesin mizan düzenlenir, mali tablolar düzenlenir(Bilanço).

İşletmenin sınırsız kabul edilen ömrünün belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanması dolayısıyla gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi DÖNEMSELLİK kavramının gereğidir.

İşletmenin kasasında bulunan paranın bir bankada açtırılan ticari mevduat hesabına yatırılması durumunda, bir aktif hesap (102) borçlandırılırken, bir aktif hesap(100) alacaklandırılır.

İşletme, bankadaki mevduat hesabından para çekmiştir. Bu durumda Bankalar Hesabı alacaklandırılır. Kasa hesabı borçlandırılır.

Devamlı envanter yönteminde satılan mal iade edilirse, iade tutarı, 610 Satıştan İadeler (satış iadeleri) hesabının borcuna kaydedilir.

Bir işletmenin dönem sonu 153 Ticari Mallar Hesabı borç kalanı 350 milyon TL dir. Mal Mevcudu 260 milyon TL, Yurtiçi Satışlar Hesabı alacak kalanı 265 milyon TL. dir. Bu durumda işletmenin mal alım satım işlemlerinden elde ettiği kar 175 milyondur. Mevcut malın maliyeti 350, satılan maliyetin maliyeti=350-260=90, Yurtiçi satışların alacak kalanı satış gelirini verir. 265-90=175 milyon kar.

İşletmenin daha çok yönetim faaliyetleri sırasında kullandığı büro eşyaları DEMİRBAŞLAR hesabında muhasebeleştirilir.

A İşletmesi satın almış olduğu mal karşılığında satıcıya bir müşteri çeki vermiştir. Bu durumda yapılacak muhasebe kaydında "Verilen çekler ve ödeme emirleri" hesabı alacaklandırılır.

A işletmesi müşterisi Naim Uygun'dan 15 milyar TL'lik alacağına karşılık aynı tutarda 2 ay vadeli bir bono almıştır. Bu durumda Alacak Senetleri Hesabı borçlandırılır. Alıcılar Hesabı alacaklandırılır.

Kasa Hesabının borç kalanı kasada mevcut parayı gösterir. Bir işletmenin dönem sonu sayımındaki para mevcudu 60 milyon TL. ve Kasa Hesabının borç kalanı 60 milyon TL ise muhasebe kayıtlarında yapılacak bir işlem yoktur.

İşletmenin 1996 yılında 120 milyon TL'ye satın aldığı demirbaşa %20 üzerinden ayırdığı amortisman tutarı 24 milyon TL dir. 1997 yılı sonunda %70 oranıyla yapılan yeniden değerleme sonucu hesaplanacak yeniden değerleme artışı 67 200 000 TL dir. 120*0.7=84, 24*0.7=16,8 , 84-16,8=67,2 değer artışıdır.

Bir işletme, hisse senedi satın alarak sermayesine veya yönetimine katıldığı başka bir işletmeden olan alacaklarını İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR HESABININ BORCUNDA izler.

Bir işletme devalınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu farklar Şerefiye Hesabında izlenir.

Bir kişi veya kuruma açık kredi açılabilmesi için aranan koşullar: İşlerinde deneyimli olması, Faaliyet konusunun güvenli olması, Uzun bir ticari geçmişe sahip olması, Ticari ahlakının iyi olması, O banka şubesinde yeterli ticari mevduatı olması ve komisyonlu işler getirmesi.

İşletme vadesi gelen senedini ilgili bankaya ödemiş ve senedini geri almışsa yapılacak muhasebe kaydında 321 Borç Senetleri Hesabı borçlandırılır.

Özkaynakları arttıran unsurlar: Dönem net karı, Sermaye artışı, Olağandışı yedekler, Yeniden değerleme artışları.

İşletmenin temettü gelirinin doğması durumunda İştiraklerden Alacaklar Hesabı borçlandırılır, İştiraklerden Temettü Gelirleri Hesabı alacaklandırılır.

Genel geçici mizandan yararlanmak suretiyle dönem sonu bilançosunun hazırlanamama nedenleri:
Bazı alacakların tahsili şüpheli duruma düşmüş, bazı alacakların tahsil olanağı tamamen ortadan kalkmış yani değersiz duruma düşmüş olması.

Bazı mali nitelikteki işlemlerin kayıtlarının unutulmuş olması.

Portföydeki hisse senetlerinde alış bedellerine göre değer düşmelerinin meydana gelmiş olması.

Mal hareketleri, aralıklı envanter yöntemine göre muhasebeleştirildiği nde eldeki malların değerini ilgili hesap kalanından saptama olanağının olmaması.


İstenilmesine rağmen borçlusu tarafından ödenmeyen senetli veya senetsiz alacaklar , Alacak Senetleri Hesabında izlenir.

Duran varlıkların maliyetinin dönem sonuçlarına amortisman payı olarak yüklenecek tutarının belirlenmesinde Duran varlğın bedeli, Duran varlığın hurda değeri, Seçilen Amortisman yöntemi, Duran varlığın ömrü gözönünde bulundurulur.

İşletmenin çıkarmış olduğu tahvillerin satılmış olması ve bedelinin işletmenin ticari mevduat hesabına kaydedilmesi durumunda 102 Bankalar Hesabı borçlandırılır, 405 Çıkarılmış Tahviller Hesabı alacaklandırılır.

Borçlu cari hesap üzerinden tahakkuk eden faizler, 642 Faiz Gelirleri Hesabının alacağına kaydedilir.

610 Satıştan iadeler, 621 Satılan ticari mallar maliyeti, 600 Yurtiçi satışlar, 654 Karşılık giderleri Dönem Karı veya zararı hesabına devredilir.

Dönen varlıklar, Duran varlıklar, Özkaynaklar, Yabancı kaynaklar bilançoda yer alır.

Davranış Bilimleri Çıkmış Bütünleme Sınavı Soruları

DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ

1) Ayna benlik kavramı hangi bilim adamı tarafından ortaya atılmıştır

a) Cooley

b) Davis

c) Goldferb

d) Meed

e) Sepir



2) Aşağıdakilerden hangisi kültürün temel özelliklerinden biri değildir?

a) Genel olarak ana ve babadan geçmesi

b) Toplumsal bir ürün olması

c) Öğrenilerek kazanılması

d) Her toplumda kendine özgü olması

e) Dil sayesinde aktarılması



3) Aşağıdaki sosyologlardan hangisi toplumu bir fonksiyonlar bütünü olarak tanımlar?

a) Dahrendorf

b) Blau

c) Parsons

d) Durkheim

e) Marx


4) Ortak bir idare altında ve ortak bir toprak parçası üzerinde yaşayan insanların birbirleriyle her türde ve biçimde kurdukları ilişkilerin bütünü aşağıdakilerden hangisidir?

a) Devlet

b) Demokrasi

c) Aristokrasi

d) Toplum

e) Bürokrasi



5) Endüstri devrimiyle birlikte başlayan ekonomik değişmelerin zamanla, aileyi,eğitimi,dini,ve politik kurumları etkileyerek değişmeler yaratması , toplumsal kurumların dört temel karakteristiğinden hangisine bir örnek oluşturur?

a) Her toplumsal kurum değişmeye dirençlidir

b) Toplumsal kurumlar zamanla birbirine bağlı olarak değişebilirler

c) Her toplumsal kurum diğer toplumsal kurumlarla ilişki içindedir

d) Toplumsal kurumlar toplumdaki temel sorunların merkezidir

e) Aile çocuğun bakım ve korunmasını üstlenir



6) Aşağıdaki bilimsel araştırma ilkelerinden hangisi bir araştırmada araştırmacının kişisel inanç, çıkar alışkanlık ve beklentilerinin olmamasını ifade eder?



a) Doğruluk

b) Sınırlılık

c) Tekrar

d) Açıklık

e) Nesnellik



7) Kadının toplum içinde baskı altında olduğunu, ezildiğini, toplumların erkekler tarafından yönetildiğini ve hakimiyetin erkekte olduğunu savunan kuram aşağıdakilerden hangisidir?



a) Sosyal alışveriş kuramı

b) Radikal feminist kuramı

c) Sosyal feminist kuramı

d) Etnometodojik kuram

e) Fonksiyonel feminist kuramı



Bir toplumun kültürünü değer yargılarımızı kullanmadan tanımaya ve anlamaya ne ad verilir?



a) Alt kültür egoizmi

b) Kültürel relativizm

c) Makyavelizm

d) Pragmatizm

e) Etnosentizm



9) Sosyolojik bakış açısının iceriği aşağıdakilerden hangisiyle doğru ilişkilidir?



a) Toplumsal içerik

b) Biyolojik içerik

c) Fizyolojik içerik

d) Örgütsel içerik

e) Bireysel içerik



10) Bireyin içinde bulunduğu toplumun kültürünü öğrenmesi sürecine ne ad verilir?



a) Kişilik süreci

b) Toplumsallaşma

c) Beceri kazanma

d) Grup bilinci süreci

e) Norm süreci



11) Toplumsal düzeni sağlayarak bireylere yol gösteren , doğru ve yanlışı belirleyen ve yaptırım gücü olan kurallar sistemine ne ad verilir?



a) Statü

b) Değer

c) Norm

d) Kültür

e) Gelenek



12) Aşağıdakilerden hangisi toplumsal bir guruba örnektir?



a) Konferans dinleyicileri

b) Otobüs yolcuları

c) Sinema izlayicileri

d) Dernek üyeleri

e) Durakta bekleyen insanlar



13) Aşağıdaki aile kurumlarından hangisi aile içindeki davranışları anlamak için aile üyeleri arasındaki mevcut ilişkileri ve üyelerin bu ilişkileri nasıl anlamlandırdığını araştırır?



a) Çalışma kuramı

b) Past yapısalcı kuram

c) Sembolik etkileşim kuramı

d) Fonksiyonalist kuram

e) Sosyal darvinizm



14) Aşağıdakilerden hangisi suçun yol açtığı olumsuz sonuçlardan biri değildir?



a) Kaynakların başka alanlara aktarılması

b) Norm ve değerlerin çatışması

c) Güvenin azalması

d) Dayanışmanın artması

e) Toplum düzeninin bozulması



15) Aşağıdakilerden hangisi ikincil grupların özelliklerinden biri değildir?



a) Yüzyüze ilişkilerin yoğun olduğu gruplar olmaları

b) Üyelerinin birbirine yasa ve yönetmeliklerle bağlı olmaları

c) Üyelerinin belirli çıkarlar için biraraya gelmeleri

d) Büyük çaplı resmi gruplar olmaları

e) Endüstriyel toplumların ürünü olmaları



16) Aşağıdakilerden hangisi toplumsal değişmeyi yaratan dış etmenlerden biri değildir?



a) Yayılma

b) Çevresel etmenler

c) İstila

d) Kültürel temas

e) Nufus hareketleri



17) Aşağıdakilerden hangisi teknolojinin doğal çevreye etkilerinden biri değildir?



a) Su kirliliği

b) Türlerin yok olması

c) Savaş ihtimalinin artması

d) Kaynak tüketimi

e) Hava kirliliği



18) Tabakalaşmanın toplumsal bir zorunluluk olduğunu öne süren kuram aşağıdakilerden hangisidir?



a) Çatışma

b) Past-yapısalcı

c) Evrimci

d) Organizmacı

e) Fonksiyonalist



19) Kadının bir çok erkekle evli olmasına ne denir?



a) Exogami

b) Poliandri

c) Poligami

d) Monogami

e) Poligini



20) Aşağıdakilerden hangisi Merto�nun öne sürdüğü bilimin normlarından biri değildir?



a) Evrensellik

b) Toplumculuk

c) Diğerkamlık

d) Organik şüphecilik

e) Eşitlik ve düzenlilik



21) Yürüme davranışı bir ayağı biraz kaldırma , öne doğru uzatma, bu ayağı yere basma, sonra aynı hareketleri öteki ayakla yapma gibi küçük birimlerden oluşur Bu örnekte olduğu gibi bir davranışın en küçük birimlerine ne ad verilir?



a) Algı

b) Uyarıcı

c) Davranım

d) Duyum

e) Biliş



22) Aşağıdakilerden hangisi Erikson�un belirttiği psikososyal gelişim dönemlerinden biri değildir?



a) Latans dönem

b) Kas-anal dönem

c) Duyusal motor dönem

d) Lokomotor-jenital dönem

e) Yetişkinlik dönemi



23) Fizyolojik bir ihtiyacın psikolojik sonucuna ne ad verilir?



a) Güdü

b) Duygu

c) Hedef

d) İhtiyaç

e) Dürtü



24) Pavlov�un deneyinde köpeğin ağzında yiyecek varken salya tepkisi göstermesine ne ad verilir?



a) Öğrenme

b) Koşullu tepki

c) Koşulsuz uyarıcı

d) Koşulsuz tepki

e) Koşullu uyarıcı



25) Bakılan nesne göze yaklaştıkça daha net görüntü sağlamak için gözbebekleri birbirine yaklaşır Bu duruma algıda ne ad verilir?



a) Doğrusal perspektif

b) Konverjans

c) Ağ tabakasal farklılık

d) İllüzyon

e) Araya girme



26) Eğitim psikologlarının, eğitim ortamlarında sağlıklı kişilik geliştirmeye ve olumlu ilişkiler kurabilme alışkanlıklarını kazandırmaya elverişli ortamlar yaratmaya çalışmaları eğitim psikolojisinin hangi konusuna bir örnektir?



a) Ruh sağlığı

b) Öğrenme

c) Ölçme ve değerlendirme

d) Başarı

e) Gelişim



27) Bir bireyin kendi yeteneklerinin ve değerinin ne olduğu konusundaki görüşlerine ne ad verilir?



a) Kendilik değeri

b) Bağlanma

c) Benlik

d) Özdeşim

e) Tek yönlü iletişim



28) � İnsan sosyal bir varlıktır ve sosyal dürtüler tarafından güdülenir� Görüşü aşağıdaki kişilik psikologlarından hangisine aittir?



a) Framm

b) Horney

c) Erikson

d) Freud

e) Adler



29) Aşağıdakilerden hangisi tutumların oluşumunu etkileyen faktörlerden biri değildir?



a) Tutum nesnesiyle olan kişisel yaşantı

b) Ana � baba etkisi

c) Kitle iletişim araçları

d) Uzmanlık

e) Akranların etkisi



30) Kalabalık bir caddede iki kişinin dikkatle bir noktaya baktığını gören diğer insanların da aynı noktaya bakmaya başlamaları ne tür bir davranışa örnektir?

a) İtaat

b) Benimseme

c) Kabul etma

d) Uyma

e) Tanık etkisi


****

Cevaplar

1 A -
2 A -
3 C -
4 D -
5 B -
6 E -
7 B -
8 B -
9 A -
10 B -
11 C -
12 D -
13 C -
14 D -
15 A -
16 E -
17 C -
18 E -
19 B -
20 E -
21 C -
22 C -
23 E -
24 D -
25 B -
26 A -
27 A -
28 E -
29 D -
30 D -


1Sınıf Davranış Bilimlerine Giriş Bütünleme 2



1 Bilgi edinme sürecinin herhangi bir aşamasında ortaya atılan bilimsel yöntemle saptanmış bilgilerden oluşan, iç tutarlılığı olan açıklama biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yöntem

B) Araştırma

C) Deney � gözlem

D) Kuram

E) Önerme



2 Sosyolojide Sosyal Darwinizm görüşünü öne sürerek, toplumun belir-lenmiş kanunlar çerçevesinde işlendiğini savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Herbert Spencer

B) Stuart Mill

C) Max Weber

D) John Dewey

E) John Locke



3 Aşağıdakilerden hangisi kültürün özelliklerinden biri değildir?

A) Kültür toplumsal bir üründür

B) Kültür öğrenilerek edinilir

C) Kültür bir toplumda yaşayanların öğrendikleri ve paylaştıkları her şeyi kapsar

D) Kültür dünyadaki tek evrensel üründür

E) Her toplum kendine özgü bir kültüre sahiptir



4 Bireyin içinde bulunduğu kültürünü öğrenmesi süresine ne denir?

A) Kişilik süreci

B) Toplumsallaşma

C) Beceri kazanma

D) Grup bilinci süreci

E) Norm süresi





5 Aşağıdakilerden hangisi psikoloji biliminin temel amaçlarından biri değildir?

A) Kontrol

B) Betimleme

C) Yordama

D) Genelleme

E) Açıklama





6 Anne, baba, erkek çocuklarla, evlenmemiş kızlar ve evlenen oğlunun eş ve çocuklarından oluşan, otoritenin en yaşlı erkekte olduğu aile biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kök ailesi

B) Demokratik aile

C) Birleşik aile

D) Ana ailesi

E) Çekirdek aile





7 Marksist kurama göre bir toplumdaki haksızlık ve eşitsizliğin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsanlara verilen farklı ödüller

B) Fakirleşme süreci

C) Otoritenin adil olmayan dağılımı

D) Özel mülkiyet

E) Burjuvazi ve proletarya çelişkisi





8 Bir organizmada yer alan ve bu organizma tarafından yapılan her türlü eyleme psikolojide ne ad verilir?

A) Güç

B) Dürtü

C) Heyecan

D) Davranış

E) Açıklama





9 Döllenmeden ölüme kadar uzanan boyutu içinde, organizmada görülen düzenli ve birbirini izleyen değişiklikleri inceleyen bilim dalına ne ad verilir?

A) Sosyal psikoloji

B) Klinik psikoloji

C) Eğitim psikolojisi

D) Uygulamalı psikoloji

E) Gelişim psikolojisi



10 Erik Erikson un dönemleri, Freud un psikoüel gelişim dönemlerini temel olarak almıştır Bunun yanısıra Erikson un öncelikle vurguladığı konu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelişim dönemlerinin hayatın sonuna kadar incelemesi

B) Psikonalizmin temel olarak alınması

C) Her dönemin ondan önceki dönemlere dayalı olması

D) Sosyal etkenlerin önemi

E) Genetik etkenlerin önemi





11 Fizyolojik bir ihtiyacın neden olduğu rahatsızlık ve gerginlik gibi psikolojik sonuca ne denir?

A) Uyarıcı

B) Dürtü

C) Davranış

D) İhtiyaç

E) Güdü





12 Nedeni belli olmayan korkulara ne ad verilir?

A) Duygu

B) Güdü

C) Dürtü

D) Öfke

E) Kaygi



13 Duyu organları tarafından kaydedilen uyarıcıların beyin tarafından örgütlenip, yorumlanarak anlamlı bir hale ge-tirilmesine ne denir?

A) Duyum

B) Güdü

C) Dürtü

D) Duygu

E) Algı



14 Aşağıdakilerden hangisi monoküler ipuçlarından biri değildir?

A) Gölgeler

B) Araya girme

C) Konverjans

D) Açıklık

E) Göreli yükseklik



15 Yaşantılar yoluyla davranışlarda meydana gelen uzun süreli olan değişiklik-lere ne ad verilir?

A) Öğrenme

B) Algı

C) Seçicilik

D) Eğitim

E) Öğretim



16 Bir davranış, ortamda bulunan ve organizma açısından itici, nahoş bir nitelik taşıyan bir uyarıcıyı ortadan kaldırır ve bu davranışın gelecekte tekrarlanma olasılığı artarsa bu işleme ne denir?

A) Olumlu pekiştirme

B) Olumsuz pekiştirme

C) Ceza

D) Ayırdedici uyarıcı

E) Genelleme



17 Duygu, düşünce bakımından bireyin sahip olduğu özelliklerin tümüne birden ne denir?

A) Uyarıcı

B) Güdü

C) Kalıtım

D) Tutum

E) Kişilik



18 Aşağıdakilerden hangisi projektif kişilik testlerinin temel özelliklerinden biri değildir?

A) Bütünlüğün kaybı ve bilişlere verilen önem giderek artış gösterir

B) Uyarıcılar tam olarak belirlenmiştir

C) Kişinin bütünün değerlendirilmesi amaçlanmıştır

D) Yanıt özgürlüğü vardır

E) Yanıtların istatistiksel analizi çok zordur





19 Aşağıdaki kişilik psikologlarından hangisi temel kaygı kavramını ifade etmiştir?

A) Freud

B) Adler

C) Horney

D) Fromn

E) Sullivan





20 Aşağıdakilerden hangisi tutum değişmesinde etkili olabilecek bilgi kaynağına ait özelliklerden biri değildir?

A) Bilgi kaynağının seçilen biri olması

B) Bilginin uzman bir kişi tarafından veril-mesi

C) Bilgi kaynağının güvenilir olması

D) Kaynakla hedef arasında benzerlik ol-ması

E) Bilgi kaynağının sevilen biri olması





21 Parlak bir rengin algılanma olasılığının donuk bir renkten daha fazla olması dikkati belirleyen etmenlerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Hareket

B) Kontrast

C) Şiddet

D) Tekrar

E) Öğrenme



22 Zenci bebekler arasında duran beyaz bebeğin algılanma olasılığı zenci bebeklere göre daha yüksektir Bu durum dikkati belirleyen uyarıcı yapısıyla ilgili etmenlerden hangisiyle ilişkilidir?

A) Beklentiler

B) Büyüklük

C) Tekrar

D) Gariplik

E) Kontrast





23 Aşağıdakilerden hangisi dikkati belirleyen uyarıcı yapısına ilişkin etkenlerden biri değildir?

A) Büyüklük

B) Şiddet

C) Yenilik

D) Hareket

E) Öğrenme





24 Bir tehlike anında göz bebeklerimizin büyümeye başlaması hangi sinir sisteminin uyarılmasıyla oluşmaktadır?

A) Organik sinir sistemi

B) Somatik sinir sistemi

C) Merkezi sinir sistemi

D) Sempatik sinir sistemi

E) Parasempatik sinir sistemi





25 Lokantadan gelen güzel yemek kokuları bizlerde açlık duygusu uyandırır psikolojide bu konunun ifade ettiği kavrama ne ad verilir?

A) Duyum

B) Özendirici

C) İhtiyaç

D) Algı

E) Dürtü



26 Aşağıdakilerden hangisi kısmen uzun süreli duygusal gerilimlerden kay-naklanan fiziksel rahatsızlılara verilen addır?

A) Biyolojik rahatsızlıklar

B) Psikolojik rahatsızlıklar

C) Fizyolojik rahatsızlıklar

D) Kalıtımsal rahatsızlıklar

E) Psikosomatik rahatsızlıklar



27 Psikoloji biliminin alt dallarından hangisi bireylerin davranışlarının sosyal ortamdan nasıl etkilendiği ve bireylerin sosyal ortamı nasıl değiştirmeye çalıştığını inceler?

A) Gelişim psikolojisi

B) Sosyal psikoloji

C) Deneysel psikoloji

D) Uygulamalı psikoloji

E) Psikometrik psikoloji



28 Bir siyasi partinin ülkeyi en iyi idare edecek parti olduğuna inanan, bu partiyi seven ve seçimlerde bu partiye oy veren bireyin tutumu, tutumların hangi özelliğiyle ile ilgilidir?

A) Tutumun bileşenler arası tutarlılığı

B) Tutumun kuvvet derecesi

C) Tutumun karmaşıklığı

D) Tutumun ölçülebilirliği

E) Tutumun güvenirliliği



29 Çocuğun dünyayı anlamak için sembolik düşünceyi kullanmaya başladığı döneme ne ad verilir?

A) İşlem-öncesi dönem

B) Somut-işlemsel dönem

C) Formel-işlemsel dönem

D) Duyusal-motor dönem

E) Bilişsel-gelişimsel dönem





30 Bireylerin gruplar halinde ya da grup içinde çalışırken tek başlarına oldukları durumlara göre daha az çaba harcamaları grubun birey üzerindeki hangi etkisinin olduğunu gösterir?

A) Sosyal hızlandırma

B) Sosyal ketvurma

C) Tanık etkisi

D) Uçlara kayma

E) Özdenetimin ortadan kalkması

****

Cevaplar


1 D -
2 A -
3 D -
4 B -
5 D -
6 A -
7 D -
8 D -
9 E -
10 D -
11 B -
12 E -
13 E -
14 C -
15 A -
16 B -
17 E -
18 B -
19 C -
20 A -
21 C -
22 E -
23 E -
24 D -
25 B -
26 E -
27 B -
28 A -
29 A -
30 B -

Muhasebe Denetim Ve Analiz Dersi Vize Özeti

Finansal Tablo: İşletmenin muhasebe sistemi tarafından oluşturulan, işletmenin finansal yapısını,
karlılığını ve gelecekteki performansını değerlendirmede karar vericilere gerekli bilgileri sunan
tablolardır. (Bilânço, gelir tablosu)
Muhasebe Sistemi: Bir işletme tarafından finansal faaliyetleri izlemek, kaydetmek, sınıflamak ve bunları
karar vericiler için faydalı olacak biçimde özetlemek için kullanılan yöntem ve araçlardır.
Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri (GKGMİ): Finansal tabloların hazırlanmasında kullanılan
temel ölçütlerdir. Finansal tablolarda sunulan bilgilerin doğru ve güvenilir olmasından işletme yönetimi
birinci derecede sorumludur.
Finansal Tabloların Bağımsız Uzman Denetçiler Tarafından Denetlenme Gerekleri
1. Çıkar çatışması
2. Muhasebe sisteminin giderek karmaşıklaşması
3. Bilgilere birince elden ulaşamamaları
4. Toplumun geniş kesimlerini etkilemesi
Denetim: Ekonomik eylemler ve olaylar hakkındaki savlar ile oluşturulmuş kriterler arasındaki
uygunluğun derecesini araştırmak için bağımsız bir uzman tarafından bu savlarla ilgili kanıtların nesnel
olarak elde edilmesi, değerlendirilmesi ve sonuçların bilgi kullanıcılarına iletilmesi sürecidir.
Denetim Kavramını Oluşturan Unsurlar
a. Ölçüt: Denetim yapılabilmesi için önceden belirlenmiş ölçütlerin olması gerekir. Bu ölçütler
denetlenen bilginin türüne göre değişir. Mesela; Finansal tablo denetimi GKGMİ, Vergi Denetimi
Vergi Yasaları vb.
b. Kanıt: Bilginin kabul edilen ölçütlere uygun olup olmadığının belirlenmesi için denetçi tarafından


nesnel olarak elde edilip değerlenen bilgidir.
c. Denetçinin Bağımsızlığı: Denetçi mesleğinin gerektirdiği yeterlilikte bilgi ve deneyime sahip,
bağımsız davranabilen yüksek etik değerlere sahip kişi olmalıdır.
d. Denetim Raporu: Denetçinin, denetim sonunda ulaştığı sonucu ilgili kullanıcılara ilettiği


rapordur.
Amaçlarına Göre Denetim
a. Finansal Tabloların Denetimi: Denetlenen işletmeye ait finansal tabloların işletmenin finansal
durumu ve faaliyet sonuçlarını doğru ve dürüst bir şekilde yansıtıp yansıtmadığını araştırmaktır.
Öçlük GKGMİ’ dir.
b. Uygunluk Denetimi: İşletme personeli tarafından yapılan işlemlerin yetkili organlarca konulmuş
olan belli kural ve yöntemlere uygun olarak yapılıp yapılmadığını araştırmaktır.Ölçütl eri; şirket
ana sözleşmesi, kanun tüzük ve yönetmelikler, üst yönetimce belirlenen politika ve yöntemler,
üçüncü kişilerle yapılan sözleşme hükümleri.
c. Faaliyet Denetimi: Bir işletmenin faaliyet yordamlarının ve politikalarının işletmenin herhangi
bir bölümünün etkinliğinin ve verimliliğinin değerlendirilmesidir . Ölçütler işletmelere göre
değişir.
d. Özel Amaçlı Denetimler: Belli bir bilgi kullanıcısı için belli bir konuda yapılan denetimdir.
Bankaların kredi için yaptıkları denetim, vergi denetimi vb. Ölçütler amaca göre değişeceğinden
uzmanlık gerektirir.
Denetçinin Konumuna Göre Denetim Türleri
a. Bağımsız Denetçi ve Dış Denetim: Bir denetim firmasına bağlı olarak veya kendi adına denetim
işini belli bir ücret karşılığı yapan, herhangi bir işletmeye bağlı olmayan, hem denetlediği
müşteriye hem de topluma karşı sorumluluk taşıyan kişi Bağımsız Denetçidir. Dış denetim;
işletmeden bağımsız ve uzman kişiler tarafından yapılan denetimdir. En geniş uygulama alanı
finansal tabloların denetimidir.
b. İç Denetçi ve İç Denetim: Özel veya kamu kuruluşlarında o kuruluşun eleman sıfatıyla ücretli
olarak çalışan denetim uzmanı İç Denetçidir. İç Denetim; İşletme içindeki uzmanlar tarafından
yönetim adına yapılan denetimdir.
c. Kamu Denetçisi ve Kamusal Denetim: Devlete bağlı denetçiler tarafından kamu kurumlarının
veya özel kurumların kanunlara, yönetmeliklere, politikalara ve yordamlara uygunluğunun
araştırılmasıdır. Kamu Denetçileri; kamu kurumlarında faaliyet ve uygunluk denetimi, özel
kuruluşlarda ise vergi denetimi yaparlar.
Muhasebe: Amacı karar vericilerin kararlarında kullanmaları için mali nitelikleri olaylar kaydetmek,
sınıflamak ve özetlemektir.
Muhasebe Denetimi: Kaydedilmiş bilgilerin ait oldukları dönemde meydana gelip gelmediğinin ve
ekonomik olayların doğru yansıtılıp yansıtılmadığının araştırılmasıdır.
Türkiye’de Bağımsız Dış Denetimle İlgili Düzenlemeler
 İlk resmi düzenleme 1987’de çıkan Sermaye Piyasasında Bağımsız Dış Denetleme hakkındaki
yönetmeliktir.
 İkinci düzenleme 1989 yılında SMMM ve YMM Kanunu ile yapılmıştır.
Yeminli Mali Müşavirler
- Defter tutamazlar
- Muhasebe bürosu açamazlar
- Muhasebe bürosuna ortak olamazlar
- Yalnızca finansal tablo denetimi, uygunluk denetimi ve faaliyet denetimi yapabilirler
- Dış denetim işini sadece YMM yapabilir
- Ülkemizde SPK’ ya tabi olmayan işletmelerin denetimi yasal olarak düzenlenmemiştir.

ÜNİTE 2



Standart: Herhangi bir konuda olması gerekenler ya da yapılanların amaca uygunluğunun ölçülmesini
sağlayacak ölçütlerdir.
Muhasebe Standartları (GKGMİ): Muhasebe uygulamalarında yararlanılan mali işlemlere ait verilerin
toplanması ve işlenerek muhasebe bilgisine dönüştürülmesi ile ilgili standartlardır.
Genel Kabul Görmüş Denetim Standartları (GKGDS): Elde edilen muhasebe bilgisinin doğruluğunun
araştırılması güvenilirliğinin onaylanması ile ilgili işlemlerin yürütülmesi konusundaki standartlardır.
GKGDS ilk olarak “Amerikan Sertifikalı Kamu Muhasebecileri Enstitüsü (AICPA)” tarafından 1947
yılında kabul edilmiştir.
GKGDS
Genel Kabul Görmüş
Denetim Standartları
Genel Standartlar
a. Eğitim ve Yeterlilik
b. Bağımsızlık
c. Mesleki dikkat ve
özen
Çalışma Alanı Standartları
a. Planlama ve Gözetim
b. İç kontrolün incelenmesi


c. Kanıt Toplama
Raporlama Standartları
a. Uygunluk
b. Tutarlılık
c. Yeterli Açıklama
d. Görüş Bildirme
Genel Standartlar
a. Eğitim ve Yeterlilik: Denetim, yeterli teknik bilgi deneyim ve uzmanlığa sahip kişilerce
gerçekleştirilmelidi r. Ülkemizde meslek eğitimi, staj ve meslek giriş sınavlarıyla ilgili düzenleme
1989’da yasalaşmıştır. SMMM olabilmek lisans diplomasına sahip olmak, iki yıl staj staj yapmak
ve giriş sınavlarına başarılı olmak gerekir. Denetçinin YMM olabilmesi için 10 yıl SMMM olarak
çalışması ve YMM sınavında başarılı olması gerekmektedir.
b. Bağımsızlık Standardı: Denetim faaliyetinin her aşamasında bağımsız davranması


gerekmektedir. Sosyal Sorumluluk; Muhasebe ve denetim uygulamalarına belli kişi veya grupların
değil tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesidir.
c. Mesleki Dikkat ve Özen: Denetim işinin alınmasından, denetim kapsamının ve zamanının
planlamasına, kanıtların toplanmasından denetim raporunun hazırlanmasına ve müşterinin ticari
sırlarının saklanmasına kadar her aşamada GKGDS’ na uygun davranılmasıdır.
Çalışma Alanı Standartları
Denetim İşlemleri (yordamları); Denetçinin denetim uygulamaları sırasında kanıt niteliğindeki bilgileri
toplarken başvuracağı yollardır.
1. Planlama ve Gözetim: Denetim faaliyetlerinin yeterli bir şekilde planlanması ve varsa denetçi
yardımcılarının uygun şekilde gözetlenmesidir.
2. İç Kontrolün İncelenmesi: İç kontrol finansal bilgilerin güvenirliliğini, faaliyetlerin etkinliğini,
yasalar ve kurallara uygunluğunu sağlar. İşletme yönetiminin sorumluluğunda varlıkların
korunmasına yönelik bir süreçtir. İç kontrol sistemi güvenilir ise; Denetim sürecindeki belirsizlik
azalır, risk azalır, maliyetler azalır.
3. Kanıt Toplama: Denetçinin mali tablolar hakkında görüşe ulaşmasına yardımcı olan, gözlem,
soruşturma, doğrulama gibi denetim tekniklerinin kullanılmasıyla yeterli sayı ve güvenirlilikte
kanıt toplanmasıdır. Kanıtın Ölçütleri; Geçerlilik, Nesnellik, Zamanlılık ve Süreklilik dir.


Raporlama Standartları
1. Uygunluk: Denetçinin denetim raporunda mali tabloların GKGMİ’ne uygun hazırlanıp
hazırlanmadığını, belirtmesidir.
2. Tutarlılık: Denetim raporunda incelenen dönemde geçerli olan muhasebe politikalarının ve
yöntemlerinin önceki dönemde de aynen uygulanıp uygulanmadığıdır.
3. Yeterli Açıklama: Mali tablolar çok sayıda kullanıcıya hitap edecek şekilde geniş amaçlı


düzenlenmelidir.
4. Görüş Bildirme: Denetçinin denetim raporunda denetim faaliyetinin sonucunu ortaya koyacak


şekilde mali tabloların bütünü ile ilgili bir yargıya ulaşmasını ve bunu olumlu, olumsuz, şartlı ve
görüş bildirmeden kaçınma şekilde belirtmesidir.
Türkiye’de Denetim Standartları
Türkiye’de GKGDS ile ilgili özel düzenleme yoktur. Mevcutta 3568 sayılı Muhasebe Meslek Yasası ve
2499 SPK ve bunlara dayanılarak çıkarılan yönetmelikler ile şekillenmektedir.
 Sermaye piyasasında faaliyette bulunan şirketlerin bağımsız denetim düzenlemeleri SPK
 Bankalar ve özel finans kurumları ile ilgili düzenlemeleri BDDK
 Sigorta ve factoring şirketleri ile ilgili düzenlemeleri Hazine Müsteşarlığı
 SMMM ve YMM ile ilgili düzenlemeleri Maliye Bakanlığı yapmaktadırlar.

ÜNİTE 3



Önemlilik: Bir hesap veya bir olgunun, finansal tablolara güvenen kullanıcıların kararlarını etkilemesidir.
Hata ve Hilelerden Oluşan Yanlış Beyanların Sebepleri
a) Finansal tablo unsurunun tutarı, sınıflaması veya sunumu ile bunların GKGMİ’lere göre
raporlanması halindeki tutar, sınıflama ya da sunumunun farklı olması
b) Finansal tablo unsurlarında birinin atlanması
c) Finansal tablo açıklamasının GKGMİ’ne uygun sunulmaması
d) GKGMİ’ne uygun olarak açıklanması gereken bilginin atlanması
Önemlilik Eşiği: Denetçinin finansal tablolarda yanlış beyan olabileceğine ve yine de kullanıcıların
mantıksal kararlarını etkilemeyeceğine inandığı maksimum tutardır. İlk önemlilik yargısı bir hesaba
dağıtılınca kabul edilebilir yanlışlık olarak ifade edilir. Kabul edilebilir yanlışlıklar doğrultusunda
belirlenen ve sonuçlara dayanarak tespit ettiği yanlışlıkları (olası yanlışlıklar) belirler.


Denetim Riski: Denetçinin finansal tablolar hakkında uygun olmayan görüş verme olasılığıdır. En kötü
şekli yanıltıcı beyanları ortaya çıkaramaması ve olumlu görüş vermesi riskidir.
DR= AR X KR X BR (Denetim Riski X Asıl Risk X Kontrol Riski X Bulgu Riski)
Asıl Risk: İç kontrolün olmadığı varsayımıyla bir savla ilgili finansal tablolarda yanıltıcı beyanlarının
olmasıdır. Göreli Risk; Denetim uygulamasında fazla veya az asıl risk durumlarını ifade eder.
Kontrol Riski: Yanıltıcı beyanların müşterinin iç kontrol sistemi tarafından zamanında engellenememesi
riskidir.
Bulgu Riski: Yapılan maddi doğrulama yordamlarının hesap kalanları veya işlem sınıflarındaki bir
yanıltıcı beyanı ortaya çıkaramama riskidir.
Denetim Kanıtı: Denetim görüşünün dayandığı bir sonuca ulaşmak için denetçi tarafından kullanılan tüm
bilgilerdir.
Denetim Kanıtlarının Sınıflandırılması
1. Esas Muhasebe Verileri: Büyük defter, yevmiye defteri, yardımcı defter, muhasebe
yönetmelikleri, finansal tablo düzeltmeleri, maliyet dağıtımlarını destekleyen çalışma tabloları,
mutabakatlar ve açıklamalardır.
2. Destekleyici Bilgiler: Çekler, EFT kayıtları, faturalar, sözleşmeler, toplantı tutanakları vb.


Kanıtın Özellikleri
Kanıtın Yeterliliği (miktarı): Önemlilik ve risk unsurları tarafından belirlenir. Önemlilik ve risk
düzeyinin artması daha fazla kanıt toplanmasını gerektirir.
Kanıtın Uygunluğu (niteliği): Kanıtın uygunluğu, işlem sınıfları, hesap kalanları, açıklamalar ve ilgili
savlardaki yanlış beyanları ortaya çıkarması ya da desteklemesi bakımından güvenilir ve ilgili olmasına
bağlıdır.
Kanıtın İlgililiği: Kanıtım denetim amacına uygunluğudur. Örneğin, stokların fiziksel varlığıyla ilgili
kanıt, stok değerlemesiyle ilgili kanıtın yerini tutamaz.
Denetçinin Yanıltıcı Beyan Riskini Belirlemeden Kullandığı Savlar
 Var Olma ve Meydana Gelme * Tamlık


 Haklar ve Yükümlülükler * Değerleme ve Dağıtımlar


Kanıt Elde Etmek İçin Uygulanan Denetim Yordamları
1. Kayıtların ve Belgelerin Kontrolü: İçsel ya da dışsal, kâğıt ya da elektronik formda kayıtların ve


belgelerin incelenmesidir.
2. Sabit Varlıkların Kontrolü: Varlıkların fiziksel olarak incelenmesi ve onların mevcudiyetleriyle
ilgili güvenilir kanıt sağlayan yordamdır.
3. Gözlem: Başkalarınca yapılan bir işleme tanıklık etmektir.


4. Soruşturma: Finansal ya da finansal olmayan, işletme içi ya da işletme dışı kişilerden bilgi
sağlamaya çalışmaktır.
5. Doğrulama: Soruşturmanın özel bir türüdür. Üçüncü kişilerden bilgi istenmesidir. Pozitif


Doğrulama; Olumlu ya da olumsuz tüm durumlarda cevap istenmesi, Negatif Doğrulama;


Olumsuz ya da doğru olmadığı durumlarda cevap istenir, cevap verilmez ise bilgi doğru olarak
kabul edilir.
6. Yeniden Hesaplama: Belge ve kayıtların matematiksel doğruluğunun kontrol edilmesi amacıyla
müşteri tarafından yapılan hesaplamaların doğrulamasıdır.
7. Yeniden Yapma: İç kontrol tarafından yapılan yordam ve kontrollerin denetçinin yapmasıdır.


8. Analitik Yordamlar: Denetçinin finansal ve finansal olmayan veriler arasındaki ilişkiyi
inceleyerek ve karşılaştırarak finansal tablo hesaplamalarını değerlendirilmesidir .
Çalışma Kâğıtları: Denetçinin yaptığı çalışma ve denetim hakkında ulaştığı sonuçlarla ilgili olarak
tuttuğu kayıtlardır.
Çalışma Kağıtlarının Özellikleri
1. İncelenen alan hakkında elde edilen bilginin belgelerini sağlamalıdır.
2. Denetim raporunda yer alan bulgular ve öneriler için güvenilir bilgi sağlamalıdır.
3. Denetim sürecinin tek düzeliğini sağlamalıdır.
4. Performansın gözden geçirilmesi için bir araç olmalıdır.
5. Sonraki denetimlere yol gösterici nitelikte olmalıdır.
Çalışma Kağıtlarının İşlevleri-Faydaları


1. Denetimin yönetimi ve gözetiminde denetçiye yardımcı olmak
2. Denetim raporuna destek sağlamak
Çalışma Kağıtlarının Türleri
Sürekli Dosya: Müşteriyle ilgili tarihsel bilgileri kapsar. Dosya içerisinde;
a. Şirket sözleşmesi, yönetmelikler, tüzük
b. Kira, tahvil ve telif sözleşmeleri
c. Şirketin geçmişine, ürünlerine ve pazara ilişkin bilgiler
d. Genel kurul, yönetim kurulu, toplantı tutanak kopyaları
e. Önceki yılın finansal tabloları ve denetim rapor kopyaları
Cari (Yıllık) Dosya: Cari yılda yapılan işle ilgili veri ve bilgilerin yer aldığı dosyadır. Dosyada;
a. İş mektubu
b. Personel görevlendirilmesi
c. Müşteri organizasyon şeması
d. Yönetimle yapılan görüşme notları
e. Denetim komitesi başkanı ile yapılan görüşme notları
f. Notların ön analitik incelemesi
g. Ön risk belirleme notları
h. Ön önemlilik belirleme notları
i. Denetimin zaman planlaması
j. İç kontrol soru listesi ve kontrol analizleri
k. Yönetim kontrolleri soru listesi
l. Bilgisayar kontrolleri soru listesi
m. İç kontrol sistemi akış şeması
n. Denetim programları


ÜNİTE 4



İç Kontrol: Finansal bilgilerin doğruluğu ve güvenirliğini, işletme faaliyetlerinde etkinlik ve verimlilik,


uyulması gerekli yasa ve düzenlemelere uyum amaçlarını gerçekleştirmek için makul bir güven vermek
üzere dizayn edilmiş işletmedeki tüm çalışmaların gerçekleştirdiği bir süreçtir.
İç Denetim: İç kontrolün bu amaçlara ulaşabilmesi için işletme içinde bulunması gereken zorunlu
unsurlardan biridir.
Dış Denetimde İç Kontrolün İncelenmesinin Nedenleri
1. En önemli nedeni denetçilerin yapacakları denetim faaliyetini planlayabilmektir.
2. Finansal tabloların işletmenin iç kontrol sisteminin ürünü olması
3. Finansal tabloların güvenilirliğinin iç kontrolle direkt ilgisinin olması.
4. Etkin bir iç kontrolün varlığının denetim çalışmalarını kolaylaştırması
5. İşletmelerin büyümesi ve karmaşıklaşması nedeniyle denetçinin denetim faaliyetini
sınırlandırma ihtiyacının doğması.
İç Kontrolün Özellikleri
1. İç kontrol bir süreçtir
2. İç kontrol insanlar tarafından gerçekleştirilir.
3. İç kontrolden sadece kabul edilebilir, makul, bir güven vermesi beklenebilir.
4. İç kontrol bir veya daha fazla ayrı ve birbiriyle ilintili kategorideki amaçları elde etmek için bir
dişli vazifesi görür.
İç Kontrolün Amaçları
1. Faaliyetle İlgili Amaçlar: İşletme varlık ve kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasıyla ilgili
faaliyetsel amaçlardır.
2. Finansal Raporlamayla İlgili Amaçlar: Güvenilir finansal raporlar hazırlanmasıyla ilgili


amaçlar.
3. Uygunluk Amaçları: İşletmenin uyması gereken yasa, yönetmelik ve diğer düzenlemelerle ilgili
amaçlardır.
İç Kontrolün Unsurları
1. Kontrol Çevresi: Bir işletmenin kontrol eylemlerinin ve bilgi sistemlerinin yapılandırılması,
amaçlarının oluşturulması ve risk değerleme tarzları ve izleme üzerinde belirleyici bir unsurdur.
2. Risk Değerlemesi: Bir işletmede amaçların belirlenmesi ve bu amaçlara ulaşmayı engelleyen iç
ve dış faktörlerin dikkate alınarak yönetim tarzının biçimlendirilmesidir .
3. Kontrol Eylemleri: İşletmenin olası hata ve hileleri önleyici tedbirler almasıdır.


4. Bilgi ve İletişim: Bilgi sistemleri bir işletmenin faaliyetlerinin devamlılığını ve kontrolünü
mümkün kılan faaliyetsel, finansal ve uygunlukla ilgili bilgileri içeren raporları üretmekle
görevlidir. Nitelikli bilginin özellikleri; Gereklilik, Zamanlılık, Geçerlilik, Ulaşılabilirliktir.
5. İzleme: İç kontrol tablosunun sürekli takip edilmesi ve değerlendirilmesi demektir.


Denetim Riski: Finansal tablolarda maddi bir takım hatalar olabileceği ve bunların denetçi tarafından
bulunup bulunmayacağı riskidir. Denetim riskini, en aza indirgeyecek biçimde, incelediği hesap kalanı
veya işlem grubuyla ilgili görüş oluşturmasını sağlayacak yola denetim karar süreci denir.


İç Kontrol Unsurları Hakkında Bilgi Toplama Yöntemleri
a. İç Kontrol Soru Kâğıdı (anket): İşletmenin iç kontrollerinin mümkün olan tüm yönlerine ilişkin
soruları içeren bir listedir. Sorulara evet hayır demeden cevap verilir.
b. Akış Şemaları: Bir işlem grubu ya da bölümle ilgili veri ve yetki akışını gösteren semboller
diyagramıdır.
c. Not Alma: Personelle konuşarak, karar yönetmelik okuyarak iç kontrol notları almaktır.


İç Kontrol Riskinin Başlangıç Belirlemesinin Yapılması: Kontrol riskinin belirlenmesi için; potansiyel
hatalar belirlenir, bunları önleyecek uygun iç kontrollerin olup olmadığı belirlenir ve kontroller mevcutsa
etkinliğini değerlendirmek için testler yapılır.
Uygunluk Testleri: İç kontrollerin düzenleniş ve işleyiş etkinliklerinin değerlendirilmesi için yapılan
testlerdir.
Maddi Doğruluk Testleri: Finansal tablolardaki tutarların ve açıklamaların doğruluğunu değerlendirmek
için kanıt toplama işlemidir.
Denetimin Planlanması
1. Denetim İşinin Kabulü
2. Müşteri Hakkında Bilgi Edinme
3. Denetim Planlanması
4. Denetim Programının Yapılması
5. Denetim Programı
Not: Müşteri denetim firmasına teklif götürür. Denetim firması teklif yapan işletmeyi ön incelemeye alır.
Ön inceleme olumlu olursa her iki taraf arasında Anlaşma Mektubu ile denetim işi resmi hale getirilir.

ÜNİTE 5



Örnekleme: Evrenden (ana kütle) bir örneklem seçilmesi ve sadece bu örneklemin incelemesi ile varılan
sonucun evrene mal edilmesi olayıdır.
Rassal (Tesadüfî) Örnekleme: Eşit seçilme şansına sahip birimlerden oluşan bir evrenden tamamıyla
Rassal olarak seçilen bir örneklemdir.
Başarılı Bir Örneklemin Temel İlkeleri
a. Evrenle ilgili bazı özel bilgiler baştan elde edilmelidir.
b. Seçme işlemi ilgilenilen özellik veya değişkenden bağımsız olmalıdır.
c. Örneklem ön yargısız seçilmelidir.
d. Verilerin seçildiği alanlarla diğer alanlar arasında temel ayrımlar bulunmalıdır.
e. Örnekleme alınan birimler birbirinden bağımsız olmalıdır.
f. Örnekleme alınacak verilerin hepsine aynı koşullar ayrıcalıksız olarak uygulanmalıdır.
Evren: Denetçinin bilgi edinmek istediği ve aynı türden birimlerin oluşturduğu alan veya kütledir.
Örneklem Çevresi: Evren birimlerini tam olarak içeren ve evrenin fiziksel yapılanmasını gösteren listedir.
Örnekleme Riski: Denetçinin örneklemi temel alan sonuçlarıyla evrenin tamamına aynı yolla uyguladığı
testlerden elde edeceği sonuçlar arasında fark olması olasılığıdır. Denetçinin örneklemi inceleyerek elde
ettiği sonuçlarla gerçek durum arasındaki fark “örnekleme hatası”dır.


Uygunluk Testlerinin Gerçekleştirilmesind eki Örnekleme Riskleri
a. Alfa Riski (Hata Tipi I): İç kontrol yeterince güvenilir olduğu halde, denetçinin örneklemden
elde ettiği sonuçlara bakarak iç kontrolün yeterli güveni sağlamadığı sonucuna varmasıdır.
b. Beta Riski (Hata Tipi II): Denetçinin örneklemden elde ettiği sonuçlara bakarak iç kontrol
yeterince güvenilir olmadığı halde güvenirli olduğu kanısına varmasıdır.
Maddilik Testlerinin Gerçekleştirilmesind eki Hata Tipleri
a. Yanlış Ret Riski (Tip I): Örneklem sonuçlarının hesap kalanlarında maddi bir hata, olduğunu
desteklemesine rağmen maddi bir hata olmama riskidir.
b. Yanlış Kabul Riski (Tip II): Örneklem sonuçlarının maddi hata olmadığını desteklemekle
birlikte maddi bir hata olması riskidir.
Muhasebe Denetiminde İstatiksel Örnekleme Türleri
İstatistiksel Olmayan Örnekleme: Olasılığa dayanmayan ve örneklem birimlerinin seçiminde veya
örneklem büyüklüğünün belirlenmesinden denetçinin öznel davranmasıyla gerçekleştirilen örnekleme
türüdür.
İstatistiksel Örnekleme: Örneklem birimlerinin evrenden Rassal (tesadüfî) olarak seçildiği, evrenin tüm
karakteristiğini yansıtan, sonuçların sayısal ve matematiksel olarak değerlendirilebildiğ i örneklemedir.
1.Niteliksel Örnekleme: Denetçi nitelik örneklemesinde muhasebe işlemlerinin doğruluğu ya da
yanlışlığı üzerinde durur. Nitelik örneklemesi bir muhasebe evrenindeki hataların ortaya çıkış oranını
tahmin etmek için kullanılan istatistiksel bir örneklemedir.
Nitelik Örneklemesinde Denetçinin Belirlemesi Gereken Unsurlar
a. Kontrol test amaçlarını belirlemek
b. Kontrol politika ve prosedürlerinde sapmayı tanımlamak
c. Evreni tanımlamak
d. Örneklem birimini tanımlamak
e. Örneklem büyüklüğünü belirlemek
Kabul Edilebilir Risk: İç kontrol güvenilir olmamasına rağmen örneklem sonuçlarına göre güvenilir
olduğu kanısına varma olasılığı riskidir. Bu beta riski %5-%10 olarak belirlenir.
Kabul Edilebilir Sapma Oranı: Denetçinin kontrol prosedürlerine ilişkin duyduğu güvenden sapmanın
maksimum oranıdır.
Evrenden Beklenen Sapma Oranı: Denetçinin evrenin geçmiş yıllardaki ya da kılavuz örneklem
sonuçlarına bakarak saptadığı beklentisidir.
Buluş Örneklemesi: Denetçinin bir sapmayı sıfıra yakın bir olasılıkla belirlediği durumlarda kullandığı
örnekleme türüdür.
2.Parasal Birim Örneklemesi: Nitelik örneklemesi teknikleriyle bir hesap sınıfına veya hesap kalanına
ilişkin parasal tutar hatalarının tahminlerinde kullanılır.
Örneklem Büyüklüğü: Defter Değeri X Güvenilirlik Faktörü
Kabul Edilebilir Hata – (Beklenen Hata X Genişleme Faktörü)
 Defter Değeri: Evrenin kayıtlı tutarıdır.
 Yanlış Kabul riski için güvenilirlik faktörü


 Kabul Edilebilir Hata: Evrende katlanabilecek maksimum hata tutarıdır.
 Beklenen Hata: Evrene ilişkin tahmin ettiği parasal hata tutarıdır.
 Genişleme Faktörü
3.Değişkenler Örneklemesi (Nicelik Örneklemesi): Denetçinin niceliksel tahminlere ulaşmak istediği
durumlarda kullandığı örnekleme türüdür.
Örneklem Büyüklüğü= (EB X YKR X SS/KH-BH)2
 EB – Evren büyüklüğü


 YKR – Yanlış kabul riski


 SS – Standart sapma
 KH – Kabul edilebilir hata
 BH – Beklenen hata
Örneklem Seçimi
1. Rassal Sayılar Tablosu: Örneklem birimlerinin Rassal olarak seçilmesinde kullanılır.


2. Bilgisayarla Rassal Sayıların Oluşturulması: Bilgisayarla Rassal sayılar bir yazılım
yardımıyla yapılır.
3. Sistematik Seçim: Denetçinin öncelikle bir örnekleme aralığı hesapladığı ve bunun


büyüklüğüne göre örneklem birimlerini seçtiği yöntemdir.
4. Katmanlı Seçim: Bir örneklem seçimi tekniği değildir. Ancak örneklem tasarımının
etkinliğini arttırmada kullanılır.
5. Blok Seçim: Evrenden, zaman olarak veya fiziksel olarak birbirine çok yakın belgelerin

seçilmesi ile oluşur.


ÜNİTE 6



Uygunluk (kontrol) Testleri: Yıl içinde uygulanan testlerdir. Müşteri işletmenin iç kontrol sisteminin
kabul edildiği gibi olup olmadığının ve gerektiği gibi işleyip işlemediğinin değerlendirilmesinde
kullanılır.
Maddi Doğruluk Testleri: Yılsonu testleri olarak adlandırılır. Müşteri işletmenin mali tablolarındaki
kalemlerin tutar doğruluklarını araştırmak, önemli parasal ve açıklama hatalarını tespit etmek için
kullanılır.
Uygunluk ve Maddi Doğrulama İçin Uygulanan Testler
1. İşlem Testleri: Bir işlemin belgelendirilmesinde ve muhasebe kayıtlarına geçirilmesinde
düzenlenen tüm belgelerin ve izlenen tüm muhasebeleştirilme işlemlerinin doğru olarak yerine
getirildiğinin incelenmesidir.
2. Hesap Kalanı Testleri: Sadece maddi doğruluk testlerinin amacına hizmet etmek için kullanılır.


3. Analitik Prosedürler: Denetçinin görüş oluşturmasına yardımcı olmak için analitik kanıtları elde
etmeden kullanılır.
Bilânço Kalemlerinin Denetimi
1. Dönen Varlıklar Denetimi: Dönen varlıklar grubu bir yılda ya da daha kısa sürede nakde
dönüşebilecek olan varlıklardır. En likit en yoğun işlem gören gruptur.
 Hazır Değerler Grubunun Denetimi: Dönen varlıkların en likit alt grubudur. Bu grupta kasa,
alınan çekler, bankalar, verilen çekler ve ödeme emirleri yer alır.
 Alacaklar Grubunun Denetim: Bu grup ana ve yan faaliyetlerden kaynaklanan alacakları içerir.
Alacaklar denetiminin amacı kayıtlarda görülen tutarların gerçekten var olup olmadığının
doğruluğunu, hesapların geçerliliğini, tahsil edilebilirliğini ve mali tablolarda doğru yerde
sunulduğunu, gerekli açıklamaların yapılıp yapılmadığını araştırmaktır. Bu grupta kısa ve uzun
vadeli senetli senetsiz alacaklar, vadeli alınan çekler diğer alacaklar vb hesaplar yer alır.
 Stoklar Grubunun Denetimi: Stoklar işletmenin ana faaliyet konusunu oluşturan ve bir faaliyet
dönemi içinde satmak amacıyla elinde bulundurduğu mallardır. Bu grupta hammadde ve malzeme,
yarı mamul ve mamul stokları yer alır.
2. Duran Varlıklar Denetimi: Duran Varlıklar bir yıldan uzun sürede ana faaliyetlerde kullanılmak
ya da nakde dönüştürmek amacıyla elde tutulan varlıklardır. Bu grupta mali duran varlıklar ve
maddi duran varlıklar yer alır.
 Yatırımlar (Menkul kıymet ve mali duran varlıklar) Grubunun Denetimi
 Maddi Duran Varlıklar Grubunun Denetimi: Duran varlıkların en önemli grubudur. Arsa,
arazi, bina, taşıtlar, demirbaşlar, makine-tesis, yeraltı ve yerüstü düzenlerinden oluşan grup dur.


3. Yabancı Kaynakların Denetimi: Bilânçonun pasifinde yer alır. Müşteri işletmenin işletme
dışından, üçüncü kişilerden aldığı bir yıldan kısa veya uzun sürede ödenmesi gereken borçların
tümüdür. Denetçi varlıkların denetiminde işletmenin varlıklarını olduğundan yüksek, borçların
denetiminde ise borçların olduğundan düşük gösterilip gösterilmediğini amaç edinerek denetler.
4. Öz Kaynakların Denetimi: Bilânçonun pasifindedir. Ortakların varlıklar üzerindeki haklarını
ifade eder. Aslında bir borç türüdür. Anacak ödemeleriyle ilgili zaman sınırı yoktur.
Gelir Tablosu Kalemlerinin Denetimi
Denetçi gelir tablosu kalemlerinin denetimini bilanço kalemleri gibi detaylı yapmaz. Sadece özellik
gösteren kalemlerin denetimini yapar. Çünkü zaten bilanço kalemleri denetlenirken bu kalemlerle ilişkili
gelir tablosu kalemleri de denetlenmiş olur. Denetçi gelir tablosu ile ilgili detaylı denetim yapıp
yapmayacağına karar verirken;
a. Dönem içinde işletmenin faaliyetlerinde meydana gelen ve muhasebe kayıtlarını etkileyen önemli
değişiklerin varlığını araştırır.
b. Denetçi gelir ve gider hesaplarına ait cari dönem tutarlarını bütçelenmiş tutarlar ve geçen


dönemlere ait tutarlar ile karşılaştırmalıdır.
c. Cari döneme ait iki veya daha fazla kalem arasında karşılaştırmalar yaparak bu hesaplar arasında
olması gereken ilişkileri incelemelidir.
d. Genel ekonomik durumu ve denetlediği işletmenin faaliyet gösterdiği sektördeki ekonomik
gelişmeleri değerlendirmelidir.


ÜNİTE 7



Denetimin Tamamlanması: Denetim sürecinin son aşaması denetimin tamamlanması ve denetim
raporunun yazılmasıdır.
Bu aşamada denetçi kendi açısından önemli olan konuları son kez gözden geçirir, eksik olan kanıtları
toplar, yarım kalan testleri ve çalışma kâğıtlarını tamamlar.
Maddi doğruluk testleri yapıldıktan sonra denetim raporunun yazılabilmesi için denetimi tamamlama
çalışmaları aşamalarının uygulanması gerekir.
Denetimin Tamamlanmasında Temel İki Aşama
1. Çalışmanın Tamamlanması: Bu aşamada bilânço sonrası ortaya çıkma olasılığı olan durumlarla
ilgili ek maddi doğruluk testlerinin yapılmasına yönelik çalışılır. Denetçi bu aşamada üç noktayı
ele alır.
a. Şarta bağlı borçların ve zararların incelenmesi
b. Bilânço sonrası olayların gözden geçirilmesi
c. Müşteri işletmeden beyan mektubu istemesi
2. Sonuçların Değerlendirilmesi
a. Kanıtların yeterliliğinin değerlenmesi
b. Önemlilik düzeyinin ve denetim riskinin son defa ölçülmesi
c. İşletmeden hataların düzeltilmesini isteme
d. Çalışma kâğıtlarının gözden geçirilmesi
e. İşletme yönetimi ve görüşme
Çalışma Mizanı: İşletmenin dönem başı ve dönem sonu hesap kalanları ile denetçinin düzeltmelerini
içeren çalışma kâğıdıdır.
Denetim Raporunun Hazırlanması: Denetim raporu hazırlanırken GKGDS’ndan, raporlama standartları
temel alınır. Denetim raporları ortaklara hitaben yazılır. Bu başlık denetçinin yönetimden tamamen
bağımsız olduğunu vurgular.
Denetim Raporu: Denetçinin incelemeleri sonucunda mali tabloların, işletmenin mali durum ve faaliyet


sonuçlarını doğru olarak yansıtıp yansıtmadığını, GKGMİ doğrultusunda hazırlanıp hazırlanmadığı
konusundaki görüşünü yansıtan rapordur. Denetim raporunun dar ya da geniş kapsamlı yazılacağına
denetçi karar verir ve bu denetim anlaşma sözleşmesinde belirtilir.
Denetimi Raporunun Bölümleri
a. Başlık
b. Müşteri işletmenin açık ve tam adresi
c. Giriş paragrafı
d. Kapsam paragrafı
e. Görüş bildirme paragrafı
f. Denetçinin adı, unvanı, imzası ve raporun düzenleniş tarihi yer alır.
Denetim Görüşü Türleri
1. Olumlu (Şartsız) Görüş: Mali tabloların müşteri işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçlarını
doğru olarak yansıttığına inanıyorsa, denetçi olumlu görüş açıklar.
2. Şartlı Görüş: Mali tablolardaki bazı kalemlerin doğruluğundan şüphe edildiği halde ya da bazı
konularda tam kanaate sahip olunamaması durumunda, ancak yine de mali tabloların bütünü
hakkında bir görüş beyan edilecekse denetçi görüşünü şartlı açıklar.
3. Olumsuz Görüş: Denetlenen mali tabloların dönemin mali durumu ve faaliyet sonuçlarını doğru
olarak yansıtmadığına inanıyorsa denetçi olumsuz görüş açıklar.
4. Görüş Bildirmekten Kaçınma: “Önemli bir kalemle ilgili kanıt toplanmamasına neden olan veya
mali tablolar hakkında görüş bildirmesine olanak vermeyen sınırlandırmaların söz konusu
olmasıdır. Yani denetim kapsamının sınırlanmasıdır”-”Gelecekte belirsiz durumun
gerçekleşmesinin işletme için hayati tehlike yaratmasıdır.”