6 Eylül 2011 Salı

İKTİSADA GİRİŞ Soru Cevap Şeklinde Ders Özeti

1-John Maynard Keynes’in en önemli eseri ve bu eserin içeriği nedir?

İstihdam Faiz ve Paranın Genel Teorisi , makro iktisadın kökenini oluşturur.

2-Keynes’in geliştirdiği görüş nedir?

Toplam talebin istihdamı belirleyen temel faktör olduğu.Devlet ekonomiye müdahale ederek üretim ve istihdam hacmi üzerinde etkili olabilecektir.

3-Makro iktisadın ilgi alanına giren temel göstergeler nelerdir?

İşsizlik ve istihdam düzeyi, enflasyon ve üretim artış oranı.

4-istihdam nedir?

Çalışma ve gelir sağlama kararında olan bireylerin hizmetlerinden yararlanılmak üzere çalıştırılması.

5-işsizlik oranı nedir?

Toplam işgücü içerisinde işsiz olanların yüzdesi.

6-işsizlik türleri nelerdir?

Friksiyonel( arızi) işsizlik:kısmi,geçic i,olumsuz etkisi en az olan,yer ve meslek değiştirme sırasında görülen.

Konjonktürel işsizlik:yaygın tür,üretim hacminde zaman zaman ortaya çıkan daralmaların yarattığı tür.

Mevsimlik işsizlik: yaygın tür,tarımsal yapılı ülkelerde.

Bölge ve sektör işsizliği: belli bir sektörün veya bölgenin çekici bir alan olmaktan çıkması durumunda sektörün üretiminin daralmasına bağlı olarak ortaya çıkan tür.

Teknolojik işsizlik :uzun süre emek yoğun üretim metodu uygulanmasından sermaye yoğun tekniklere geçilmesi durumunda bir kısım emeğin işsiz kalması ile ortaya çıkan tür.

Yapısal işsizlik:durgun ekonomik dönemlerdeki tür.

Gizli işsizlik:gelişmekte olan ülkelerde tarımsal üretim alanında yaygın,belli bir üretim sektöründe istihdam edilenlerden bir kısmının faaliyetten çekilmesi durumunda üretim hacminde bir daralma meydana gelmemesi sonucu görülen tür.

7-enflasyon nedir?

Bir ekonomide fiyatlar genel düzeyinde ortaya çıkan artış.

8-fiyatlar genel düzeyi nedir?

Mal ve hizmet fiyatlarının belirli bir dönemdeki tartılı ortalamasını gösteren indeks değeri.

9-hiperenflasyon nedir?

Fiyatlar genel düzeyinde çok hızlı artışların yaşandığı dönem.

10-ekonomik büyüme nedir?

Ekonominin mal ve hizmet üretme kapasitesindeki artış.

11-konjonktür nedir?

Üretim hacmindeki artış (canlanma dönemi) ve azalış(daralma dönemi:resesyon) şeklindeki kısa dönemli dalgalanmalar.

12-konjonktür dönemindeki evreler nelerdir?

Canlanma,tepe,daralm a,dip

13-ekonominin daralmadan canlanmaya geçişine ne ad verilir?
U dönüşü

14-devletin makro ekonomiyi etkileyebilmek amacıyla kullanabileceği araçlar nelerdir?

a-Maliye politikası(devletin topladığı vergi ve yaptığı harcamalarla ilgili politikalar.) ,

b-para politikası (Merkez Bankasının ekonomideki para miktarını kontrol edebilmek amacıyla aldığı önlemler.) ve

c-arz yönlü politikalar(devletin toplam talebi arttırmak yerine üretimi arttırmaya yönelik politikaları)

15-Keynes’e göre ekonomiyi durgunluk döneminden çıkartmak için yapılması gereken nedir?

Devlet vergileri azaltmalı ve veya harcamaları arttırmalıdır.Yani genişlemeci maliye politikası uygulamalıdır.

16-enflasyonist dönemde yapılması gereken nedir?

Devlet enflasyon oranını düşürebilmek için vergileri arttırmalı ve-veya harcamaları kısmalıdır.Yani daraltıcı maliye politikası uygulamalıdır.

17-para politikası nasıldır?

Devlet para miktarının,fiyatlar genel düzeyini,faiz oranlarını ve döviz kurunu etkileyerek,işsizlik ve üretim ,üzerinde etkilerinin bulunduğunu kabul etmektedir.

18-makro iktisat ekonomide hangi grupların davranışları üzerinde durur?

Hanehalkları ve işletmeler (özel sektör), devlet (kamu), diğer ülkeler( uluslar arası sektör)

19-devresel akım diyagramı neyi gösterir?

Ekonomideki 4 sektör tarafından elde edilen geliri ve yapılan harcamaları.

20- devresel akım diyagramının ortaya koyduğu gerçek nedir?

Ekonomide birisinin yaptığı harcama mutlaka bir başkasının gelirini oluşturmaktadır.

21-transfer ödemeleri nelerdir?

Devletin,mal ,hizmet veya işgücü karşılığı olmaksızın hanehalklarına yaptığı ödemeler.

22-milli gelir muhasebesi nedir?

Bir ekonomide belirli bir dönemde gerçekleştirilen ekonomik faaliyetlerin ölçüm sistemi.

23-milli gelir hesapları neleri gösterir?

Tüm ekonomik faaliyetlerin genel bir özetini,üretim,gelir ler ve harcamalar arasındaki karşılıklı etkileşimleri.

24-gayri safi milli hasıla nedir?

bir ekonomide belirli bir dönemde üretilen tamamlanmış(nihai) mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile ifade edilen değerleri toplamı.

25-gayri safi milli hasılanın ölçülmesinde karşılaşılan sorunlar nelerdir?

a-Çifte sayma yani aynı ürünü 2 kez gsmh hesaplarına dahil etmekten kaçınmak gerekir.neden?

çünkü ara malı denen bazı mal ve hizmetler diğer bazı mal ve hizmetlerin üretilmesinde kullanılır.

Katma değer nedir?

Her üretim aşamasında ara mallarının değerine yapılan ilave.

b-bazı mal ve hizmetlerin(emniyet-milli savunma,eğitim hizmetleri gibi) piyasalar aracılığıyla satılmaması bunların değerlerini belirlemede güçlük yaratır.

C-pratik nedenlerle bazı mal ve hizmetlerin ( ev hanımlarının yaptığı hizmetler gibi ) gsmh hesaplarına dahil edilmemesi yararlı olur.

d-tamamiyle finansal nitelikte olan işlemlerde ( kamu kesimi ile özel kesimin transfer ödemeleri ,alım satım işlemleri ) gsmh hesaplarına dahil edilmez.

e-ikinci el malların satışı da gsmh hesaplarına dahil edilmez.

26-üretim faktörlerinin mülkiyetinin kimde olduğuna bakılmaksızın o ülke sınırları içinde üretilen tamamlanmış mal ve hizmetlerin toplam değerini göstermek için hangi alternatif tanım geliştirilmiştir?

Gayri safi yurt içi hasıla.

27-gsmh hangi yöntemlerle hesaplanabilir?

Gsmh = ücret + faiz + rant + kar +dolaylı vergiler + amortismanlar
Gsmh = C + I + G + (EX- IM)

a-üretim kesimlerinin yarattığı mal ve hizmetlerin toplamı açısından ( gsmh kesimlerden her birinin kaynağına kadar gidip 1 yıl içinde yaratılan değerlerin toplamı alınır)

b-gelir oluşumu açısından(gelirin ayrı ayrı tespiti ve toplamının alınması.

c-harcamalar açısından :tamamlanmış mal ve hizmetlere yapılan harcamaların toplamı gsmh yı verir.

28-ülkede elde edilen gelirler nasıl hesaplanır?

Üretim faaliyetlerine katılım sonucunda elde edilen ücret,faiz,kar ve rant gelirlerinin toplamı bulunarak.milli gelir bir ülkedeki fertlerin satın alma gücünü verir.

29-safi milli hasıla nedir?

Bir ülkenin net üretim gücünü gösteren değer.

Smh = gsmh – amortismanlar

Smh = ücret + faiz + rant + kar + dolaylı vergiler

30-amortisman nedir?

Sermaye mallarında oluşan aşınma ve eskimenin parasal değeri.

31-dolaylı vergiler nelerdir?

Bir mal veya hizmet satın alındığında ödenen vergiler.

32-dolaysız vergiler nelerdir?

Araya hiçbir aracı girmeksizin kişinin kendi beyanına göre yapılan ödemeler.(gelir vergisi)

33-kişisel gelir nasıl bulunur?

Milli gelirden dağıtılmayan şirket karları,sosyal güvenlik ödemelerinin çıkarılması,kamu ve özel sektör transfer ödemelerinin eklenmesiyle bulunur.

Kişisel gelir = Milli gelir –( dağıtılmayan şirket karları,sosyal güvenlik ödemeleri) + kamu ve özel sektör transfer ödemeleri

34-kullanılabilir gelir nedir?

Kişinin bir dönemde elde ettiği net gelir.
Kullanılabilir gelir= kişisel gelir-dolaysız vergiler

35-kişi başına milli gelir nedir?

Mevcut milli gelir değerinin nüfusa bölünmesi ile bulunan ve bir refah ölçütü olarak kullanılan değerdir.

Milli gelir = smh- dolaylı vergiler
Mg= ücret+faiz+ant+kar

36-:tamamlanmış mal ve hizmetlere yapılan harcamalar nelerdir?

a-Tüketim harcamaları:C:kişile rin gereksinimlerini karşılayan mal ve hizmetlere yaptıkları harcamalar.

b-Yatırım harcamaları:I: firmaların ve devletin yeni tesisat ve teçhizat ile yeni binalara yaptıkları harcamalar,stoklarda ki artışlar ve kişilerin yeni ev yaptırmak için harcadıkların miktarların toplamı.

c-Kamu harcamaları:G: devletin mal ve hizmet alımları için yaptığı harcamalar toplamı.

d-Net ihracat (EX-IM):ihracat gelirleri (EX)- ithalat harcamaları (IM )

37-bir ülkedeki net yatırım miktarı nasıl bulunur ?

gayrisafi yatırımlar – amortismanlar

38-net yatırımların + ve – olması durumlarından üretim kapasitesi nasıl etkilenir?

Pozitif ise sermaye stoğundaki artışa bağlı olarak üretken kapasite artar.
Negatif ise sermaye stoğundaki azalışa bağlı olarak üretken kapasite azalır.

39-Nominal fiyatlarla gsmh nedir?

Hesaplama yapılan dönemde piyasada geçerli olan fiyatların kullanılması ile bulunan gsmh değeri.

40-reel (sabit) fiyatlarla gsmh nedir?

Belirli bir yılın fiyatları esas alınarak hesaplanan gsmh değeri.

41-fiyat indeksi nedir?

Cari fiyatlarla ifade edilen bir grup mal ve hizmetin değerinin aynı mal grubunun sabit fiyatlarla ifade edilen değerine oranı.

42-gsmh deflatörü nedir?

Nominal gsmh rakamlarını reel gsmh rakamlarına dönüştürmek amacıyla kullanılan özel fiyat indeksi.

Gsmh deflatörü = nominal gsmh / reel gsmh

43-gsmh ‘nın kullanımındaki sınırlar nelerdir?

Ülkenin nüfusu bilinmedikçe gsmh ve bununla ilgili milli gelir kavramları anlam ifade etmez( bu sakıncanın giderilmesi için kişi başına üretimi ifade eden kişi başına gsmh ( GSMH/ NÜFUS) kavramı kullanılır ) ,dinlenme faaliyeti hesaba katılmaz,üretilen malların kalitesindeki değişim hesaba katılmaz,ülkede yaratılan gelirin birleşimi ve dağılımı konusunda ayrıntılı bilgi vermez,sosyal maliyetleri yansıtmaz,yasal olmayan faaliyetlerden elde edilen gelir gsmh na yansıtılamaz.

44-kayıt dışı ekonomi nedir?

Gsmhna dahil edilmesi gerekirken hesapların dışında kalan ekonomik faaliyetler.

45-hane halkları elde ettikleri gelirleri hangi şekillerde kullanırlar?

a-mal ve hizmetlerin tüketiminde
b-tasarrufta
c-vergi ödemede

46-elde edilen gelir nasıl bulunur?

Tüketim harcamaları ile tasarruf toplanarak

Y = C + S

47-tüketim nedir?

Tüketicilerin mal ve hizmetler için yaptıkları harcamalar.

48-tasarruf nedir?

Gelirin tüketilmeyen kısmı.

49-tüketim fonksiyonu nedir?

Gelirle tüketim harcamaları arasındaki doğru yönlü ilişkiyi gösteren fonksiyon.

50-otonom tüketim nedir?

Tüketim harcamalarının gelirden bağımsız olan kısmı.

51-ortalama tüketim eğilimi nedir?

(APC):gelirin tüketim amacıyla harcanan kısmı.

APC = tüketim / gelir = C / Y

52-Gelir artışı ortalama tüketim eğilimini nasıl etkiler?

Gelir arttıkça ortalama tüketim eğilimi düşer.bunu nedeni hane halklarının gelirde ortaya çıkan artışın sadece belli bir bölümünü tüketime ayırmalarıdır.gelir arttıkça tüketim harcamaları gelirdeki artıştan daha düşük olacaktır.

53-marjinal tüketim eğilimi nedir?

Gelirdeki değişmenin tüketim harcamalarında yarattığı değişmeyi ifade eder.
Tüketim fonksiyonunun eğimidir.

MPC = tüketimdeki değişme / gelirdeki değişme

54-tasarruf fonksiyonu nedir?

Gelir ile tasarruflar arasındaki doğru yönlü ilişkiyi gösteren fonksiyon.

55-negatif tasarruf nedir?

Harcamaların geliri aşan kısmı.

56-otonom tasarruf nedir?

Tasarrufların gelirden bağımsız olan kısmı.

57-ortalama tasarruf eğilimi nedir?

APS:gelirin tasarrufa ayrılan kısmı.

APS = tasarruf / gelir = S / Y

58-marjinal tasarruf eğilimi nedir?

MPS: gelirdeki değişmenin tasarruflarda yaratacağı değişmeyi ifade eder.tasarruf fonksiyonunun eğimini gösterir.

MPS = tasarruflardaki değişme / gelirdeki değişme

59-tüketim harcamalarını belirleyen faktörler nelerdir?

Kullanılabilir gelir(en önemlisi),bekleyişle r,demografik unsurlar (nüfus büyüklüğündeki bir artış otonom tüketimi arttırır.nüfusun yaş bileşimi ise tüketim fonksiyonunun eğimini değiştirir. ) ,yatırımlar (yatırımların arttığı bir durumda fonksiyon yukarıya kayacak,yatırımların azaldığı durumda ise fonksiyon aşağıya kayacaktır )

60-yatırım harcamaları nelerdir?

İşletmelerin sermaye mallarına ve stoklara yaptıkları harcamalardır.

61-planlanmış stoklar (envanterler ) nedir?

Bir firmanın stoklarında ileride yoğunlaşmasını bekledikleri talebi karşılamak için yeterli miktarda mal bulundurması.

62- planlanmamış stoklar (envanterler ) nedir?

Firmanın hedeflediği satış sürecinde elinde kalan stok miktarı.

63-planlanmış yatırımları neler etkiler?

Faiz oranı (borçlanılan fonların maliyeti ) ,beklenen kar,teknolojik değişim(bir malın üretim teknolojisinin gelişmesi yatırım harcamalarını arttırır ),sermaye mallarının maliyeti(sermaye mallarının fiyatı arttıkça beklenen karlılık azalır.)

64-faiz oranının yükselmesinden yatırım harcamaları nasıl etkilenir?
Azalır.

65-beklenen karlılığı hangi faktörler etkiler?

Yeni firmaların piyasaya girişi,politik istikrarsızlık,vergi ler,dünyadaki genel ekonomik koşullar.

66-kamu harcamalarının otonom olduğunu ve devletin izlediği politikalara göre belirlendiği varsayımı altında kamu harcamalarındaki bir artış fonksiyonu nasıl etkiler ?

yukarıya doğru paralel olarak kaydırır.

67-net ihracat nedir?

Mal ve hizmet ihracatı ile mal ve hizmet ithalatı arası fark.

Fark pozitif ise durum nedir?

Dış ticaret fazlası mevcuttur.

Fark negatif ise durum nedir?

Dış ticaret açığı vardır.

68-ihracat nedir?

Ülkede üretilen mal ve hizmetlerin diğer ülkelere satılan miktarı.otonom kabul edilir(cari yurt içi gelirden bağımsızdır)

69-ithalat nedir?

Diğer ülkelerden satın alınan mal ve hizmet miktarı.

70-ülkenin gelir düzeyindeki artış ithalatı nasıl etkiler?
Arttırır.

71-marjinal ithalat eğilimi nedir?_


MPI: gelirdeki değişmeler karşısında ithalat miktarının hangi miktarda değiştiğini gösteren kavram.

72-toplam harcama fonksiyonu nedir?

AE = C + I + G + X

73-19.ve 20.yy başlarındaki iktisatçılar kimlerdi ve görüşleri neydi?

John Stuart Mıill,Alfred Marshall,A.Cecil Pigou
Bir ekonomide tam istihdamı gerçekleştirmek için devlet müdahalesine gerek olmadığı.ekonomide işsizlik geçicidir,piyasa mekanizması tam istihdamı otomatik olarak sağlar.

74-Say yasası nedir?

( John Baptiste Say) her arz kendi talebini yaratır.
Belirli miktarda mal ve hizmetin üretimi,bu üretimi satın almaya yetecek miktarda bir gelirin yaratılması ile sonuçlanır.

GENEL MUHASEBE Ders Özetleri

GENEL MUHASEBE

İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla para, araç-gereç, malzeme, hammadde, personel gibi faktörleri bilinçli ve sistemli bir şekilde bir araya getirerek ve faaliyetlerde bulunarak mal ve hizmet üreten iktisadi birime işletme denir.

İşletmenin varlıkları, sermayesi ve borçları üzerinde değişme yaratan ve para ile ifade edilen işlemlere ait bilgileri; kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek, analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgililere raporlar şeklinde sunan bilgi sistemine muhasebe denir.

Muhasebe işlemlerinin gerçekleştirilmesind e temel alınan, işletme faaliyetlerinin sürekli olmasına rağmen ara ara kesildiği varsayılarak ölçme, kontrol ve planlama işlevlerine imkan veren eşit uzunluktaki sürelere dönem denir.

Bir işletmenin belirli bir döneme, genellikle bir mali yıla ait net sonucunu, brüt satış karı, faaliyet karı büyüklüklerine ve bunları oluşturan ana olaylara yer vererek gösteren mali tabloya gelir tablosu denir.

Hesaplar:
*Makinelerdeki azalışlar ilgili hesapta alacaklandırılır.
*Gelirlerdeki artışlar ilgili hesapta alacaklandırılır.
*Giderlerdeki artışlar ilgili hesapta borçlandırılır.
*Sermayedeki azalışlar ilgili hesapta borçlandırılır.


Tekdüzen hesap planının dayandığı hesap çerçevesine göre gelir tablosu hesapları 6. hesap grubunda yer alır.

Nakit hareketlerinin kaydedilmesine yardımcı işlevi bulunan ve alacaklı hesabı daima kasa hesabı olan belge tediye fişi (ödeme) denir.

Yevmiye defteri için geçerli bilgiler:
*Bir işlemin bir bütün olarak iki madde çizgi arasında kaydedilmesi
*Yevmiye defterine yapılan kayıtların tümünün büyük deftere aktarılması
*Sayfa numaraları, her bir sayfaya bir numara gelecek şekilde birbirini takip etmesi
*Büyük defter bağlantı numarası sütunu bulunması


Saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle bilanço günündeki varlıkları borçları kesin bir şekilde ve ayrıntılı olarak saptama işlemine envanter çıkarmak(muhasebe dışı envanter) denir.

Dönem sonu bilançosu kesin mizana dayanarak düzenlenir.

Muhasebenin temel kavramlarına dayanan, muhasebe uygulamasını oluşturan muhasebe usulleri, işlemleri ve tekniklerine yön veren(dayanak oluşturan) kurallara genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri denir.

Muhasebenin temel kavramlarından birkaçı:
*Önemlilik
*Tutarlılık
*Kişilik
*Verilerin güvenilir olması


Aralıklı envanter yönteminin özellikleri:
*Mal mevcudunun ancak sayım ve değerleme yapıldıktan sonra belirlenmesi
*Satın alınan malların maliyetini oluşturan bütün unsurların "153 ticari mallar hesabı"na kaydedilmesi
*Satışların kar veya zararını belirlemek için fiili sayım ve değerleme yapmanın gerekmesi
*Mal çeşidi çok ve küçük hacimli nispeten ucuz fiyatlı birimlerden oluşan işletmeler için uygun bir yöntem olması


100 Kasa Hesabı borçlu ve 640 İştiraklerden Temettü Gelirleri Hesabı alacaklı olan işlem hisse senetleri kar payı tahsilatına aittir.

Tahvil üzerinde yer alan faiz kuponlarının vadesi geldiğinde tahsil edilene kadar borç kaydedildikleri hesap diğer hazır değerlerdir.

Bir işletme hisse senedi satın alarak sermayesine veya yönetimine katıldığı başka işletmeden olan alacaklarını iştiraklerden alacaklar hesabının borcuna kaydeder.

İşletme, ana faaliyet konusu olan maldan personeline kredili satış yapmıştır.Bu satıştan doğan alacağını personelden alacaklar hesabında izlenir.

"Maddi olmayan duran varlıklar" grubunda yer alanlar:
*Şerefiye
*Haklar
*Kuruluş ve örgütlenme giderleri
*Özel maliyet
*Araştırma ve geliştirme giderleri
*Birikmiş amortismanlar
*Verilen avanslar


İşletme 5.000.000.000 liraya satın alındığı satın aldığı bir arsa üzerinde yer alan eski bir yapıyı 300.000.000 liraya yıktırmış ve enkazını 125.000.000 liraya satmıştır. Bu bilgilere göre, Arazi ve Arsalar Hesabına arsanın değeri 5.175.000.000 lira olarak görülecektir.
5.000.000.000+300.00 0.000=5.300.000.000
5.300.000.000-125.000.000=5.175.00 0.000


Maliyet muhasebesinin işlevleri: Mamullerin maliyetini saptamak, Maliyet kontrolünü sağlamak, Planlama yapma yapmak, Yönetimin alacağı kararlara yardımcı olmak.

İşletmenin belirli bir tarihteki varlıklarını sermayesini ve borçlarını çeşit ve tutar olarak gösteren mali tablo Bilanço'dur.

Tekdüzen hesap planının dayandığı hesap çerçevesine göre gelir tablosu hesapları 6.hesap grubunda yer alır.

Yevmiye defterinin sağladığı yararlar:
Mali nitelikteki olayların etkilerini hesap bazında sınıflandırması
Bir gün içinde yapılan işlemlerin neler olduğunu toplu olarak göstermesi
Büyük deftere yapılacak kayıtların sağlıklı olmasına yardım etmesi
Bir işlemden etkilenen unsurları bir arada ele alarak bir bütün olarak göstermesi

Yeni işe başlayan işletme ile öteden beri işine devam etmekte olan işletme arasında muhasebe süreci açısından farklı işlem : Dönembaşı envanterine dayanarak dönembaşı bilançosunun düzenlenmesi

Muhasebenin temel kavramlarına dayanan , muhasebe uygulamasını oluşturan muhasebe usulleri, işlemleri ve tekniklerine yön veren (dayanak oluşturan) kurallara Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri denir.

100 kasa hesabı borçlu, 600 Yurtiçi satışlar hesabı alacaklı, 320 satıcılar hesabı borçlu, 153 ticari mallar hesabı alacaklı olduğu devamlı envanter yönteminde satış işleminin yapıldığı 320 satıcılar hesabı yanlış kullanılmıştır.

Tahviller: Borç para bulmak amacıyla çıkartılırlar, Anonim şirket ve kamu kuruluşları tahvil çıkarma yetkisine sahiptir, Elinde tahvil olan kişi kar payı almaz faiz alır, Alındıklarında alış bedelleri üzerinden borçlandırılarak kayda alınırlar, Satıldığında alış bedeli üzerinden alacaklandırılırlar.

A işletmesi müşteri Naim Uygun'dan 120 milyon liralık alacağına karşılık 3 ay vadeli 150 milyon lira nominal değerli bir bono almıştır. İlgili yevmiye kaydı: 121 Alacak senetleri hesabı 150milyon borçlu, 120 alıcılar hesabı a120 milyon alacaklı, 642 Faiz gelirleri 30 milyon alacaklı olur. 150-120=30

İmtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve ünvan gibi bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin, işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamalar 260 Haklar Hesabında izlenir.

Borçlunun imzasından başka bir teminata dayanmayan kredi türü Açık Kredi'dir.

31:03.2003 tarihinde; 191 indirilecek KDV hs. 1 milyar 200 milyon borç,
391 hesaplanan KDV hs. 1 milyar 450 milyon alacak kalanı vermektedir.Bu bilgilere göre yapılacak kayıt: Hesaplan KDV Hs. 1 milyar 450 milyon borçlu, İndirilecek KDV Hs. 1 milyar 200 milyon alacaklı, Ödenecek vergi ve fonlar hs. 250 milyon alacaklı olur.

Sermaye ortaklar tarafından taahhüt edildiğinde yapılacak kayıt: Ödenmemiş sermaye hesabı borçlu, Sermaye hesabı alacaklıdır.

Satışlar maliyetinin belirlenmesinde 620 Satılan mamullerin maliyeti, 621 satılan ticari malların maliyeti, 622 satılan hizmet maliyeti, 623 diğer satışların maliyeti hesapları kullanılır, Komisyon giderleri hesabı kullanılmaz.

Büyük defter hesaplarında envanter kayıtlarına yer verildikten sonra kesin mizan çıkarılır.

Piyasa değeri alış bedelinin altına inen hisse senetlerinin piyasa fiyatıyla değerlenmesi ve değer azalışı için karşılık ayrılması ihtiyatlılık kavramı muhasebe ilkesi ile açıklanabilir.

Borç senetleri hesabının alacak kalanı 1 milyon 500 bin ve hesaplanan tasarruf değeri 1 milyon 450 bin ise şu kayıt yapılır: Borç Sn. Reeskontu Hs. 50 bin borçlu, Reeskont Faiz Gelirleri Hs. 50 bin alacaklı olur.

Gelecek aylara ait gelirler hesabı: Bir bilanço hesabıdır. Pasif karakterli bir hesaptır. Kısa vadeli yabancı kaynaklar grubunda yer alır. Hesap alacak kalanı verir.

Özsermaye hesabı gelir tablosunda yer almaz. Brüt satışlar, Satışların maliyeti, Diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar, dönem net karı veya zararı gelir tablosunda yer alır.

MUHASEBE, işletmenin varlıkları ve kaynakları ( sermayesi ve borçları) üzerinde değişme yaratan ve para ile ifade edilen mali nitelikli işlemlere ait bilgileri; kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek, analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili kişi ve kurumlara raporlar halinde sunan bir bilgi sistemidir.

Mali nitelikteki işlemlere ait bilgilerin, belgelendirilerek toplanması daha sonra bilgi kullanıcılarına sunulması ve yorumlamaya hazırlanması için belirli şekillere ve kurallara göre yazılması işlemine KAYDETME denir.

Sermayede GİDER, azalış yaratan işlemdir.

Asli hesapları etkileyen ve asli hesapların temsil ettiği aktif ve pasif değerlerin gerçek değerleri ile gösterilmesini sağlamak için kullanılan hesaplar DÜZENLEYİCİ HESAPLAR'dır.

Varlıklarda, borçlarda ve sermayede artış veya azalış yaratmayan, ancak işletme yönetimi ve diğer ilgililer tarafından bilinmesi ve izlenmesi gereken işlemlere ait hesaplar NAZIM HESAPLAR hesap grubu altında yer alır.

Varlıklar=Sermaye+Bo rçlar, bilanço eşitliğini ifade eder.

Bilançonun her bir kaleminde, dönem içindeki işlemler nedeniyle meydana gelen artış ve azalışların izlendiği çizelgeye HESAP denir.

KREDİLİ MAL ALIŞI işleminde varlıklarda ve kaynaklarda EŞİT büyüklükte bir ARTIŞ olur.

İşletmenin KARLI PEŞİN MAL SATMASI durumunda hem aktif hem de pasif toplamlarında ARTIŞ olur.

Yevmiye defterine maddeler şeklinde kaydedilen işlemleri, buradan alarak sistemli bir şekilde ilgili hesaplara dağıtan ve sınıflandırılmış olarak bu hesaplara toplayan defter BÜYÜK DEFTER'dir.

Bir işletmede "Alıcılar defteri" yardımcı defter kapsamı altında yer alır.

Kesin mizan, dönem sonu muhasebe işlemlerinin yapılmasından sonra düzenlenir.

Genel geçici mizan düzenlendikten sonra sırasıyla muhasebe dışı envanter yapılır, muhasebe içi envanter yapılır, kesin mizan düzenlenir, mali tablolar düzenlenir(Bilanço).

İşletmenin sınırsız kabul edilen ömrünün belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanması dolayısıyla gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi DÖNEMSELLİK kavramının gereğidir.

İşletmenin kasasında bulunan paranın bir bankada açtırılan ticari mevduat hesabına yatırılması durumunda, bir aktif hesap (102) borçlandırılırken, bir aktif hesap(100) alacaklandırılır.

İşletme, bankadaki mevduat hesabından para çekmiştir. Bu durumda Bankalar Hesabı alacaklandırılır. Kasa hesabı borçlandırılır.

Devamlı envanter yönteminde satılan mal iade edilirse, iade tutarı, 610 Satıştan İadeler (satış iadeleri) hesabının borcuna kaydedilir.

Bir işletmenin dönem sonu 153 Ticari Mallar Hesabı borç kalanı 350 milyon TL dir. Mal Mevcudu 260 milyon TL, Yurtiçi Satışlar Hesabı alacak kalanı 265 milyon TL. dir. Bu durumda işletmenin mal alım satım işlemlerinden elde ettiği kar 175 milyondur. Mevcut malın maliyeti 350, satılan maliyetin maliyeti=350-260=90, Yurtiçi satışların alacak kalanı satış gelirini verir. 265-90=175 milyon kar.

İşletmenin daha çok yönetim faaliyetleri sırasında kullandığı büro eşyaları DEMİRBAŞLAR hesabında muhasebeleştirilir.

A İşletmesi satın almış olduğu mal karşılığında satıcıya bir müşteri çeki vermiştir. Bu durumda yapılacak muhasebe kaydında "Verilen çekler ve ödeme emirleri" hesabı alacaklandırılır.

A işletmesi müşterisi Naim Uygun'dan 15 milyar TL'lik alacağına karşılık aynı tutarda 2 ay vadeli bir bono almıştır. Bu durumda Alacak Senetleri Hesabı borçlandırılır. Alıcılar Hesabı alacaklandırılır.

Kasa Hesabının borç kalanı kasada mevcut parayı gösterir. Bir işletmenin dönem sonu sayımındaki para mevcudu 60 milyon TL. ve Kasa Hesabının borç kalanı 60 milyon TL ise muhasebe kayıtlarında yapılacak bir işlem yoktur.

İşletmenin 1996 yılında 120 milyon TL'ye satın aldığı demirbaşa %20 üzerinden ayırdığı amortisman tutarı 24 milyon TL dir. 1997 yılı sonunda %70 oranıyla yapılan yeniden değerleme sonucu hesaplanacak yeniden değerleme artışı 67 200 000 TL dir. 120*0.7=84, 24*0.7=16,8 , 84-16,8=67,2 değer artışıdır.

Bir işletme, hisse senedi satın alarak sermayesine veya yönetimine katıldığı başka bir işletmeden olan alacaklarını İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR HESABININ BORCUNDA izler.

Bir işletme devalınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu farklar Şerefiye Hesabında izlenir.

Bir kişi veya kuruma açık kredi açılabilmesi için aranan koşullar: İşlerinde deneyimli olması, Faaliyet konusunun güvenli olması, Uzun bir ticari geçmişe sahip olması, Ticari ahlakının iyi olması, O banka şubesinde yeterli ticari mevduatı olması ve komisyonlu işler getirmesi.

İşletme vadesi gelen senedini ilgili bankaya ödemiş ve senedini geri almışsa yapılacak muhasebe kaydında 321 Borç Senetleri Hesabı borçlandırılır.

Özkaynakları arttıran unsurlar: Dönem net karı, Sermaye artışı, Olağandışı yedekler, Yeniden değerleme artışları.

İşletmenin temettü gelirinin doğması durumunda İştiraklerden Alacaklar Hesabı borçlandırılır, İştiraklerden Temettü Gelirleri Hesabı alacaklandırılır.

Genel geçici mizandan yararlanmak suretiyle dönem sonu bilançosunun hazırlanamama nedenleri:
Bazı alacakların tahsili şüpheli duruma düşmüş, bazı alacakların tahsil olanağı tamamen ortadan kalkmış yani değersiz duruma düşmüş olması.

Bazı mali nitelikteki işlemlerin kayıtlarının unutulmuş olması.

Portföydeki hisse senetlerinde alış bedellerine göre değer düşmelerinin meydana gelmiş olması.

Mal hareketleri, aralıklı envanter yöntemine göre muhasebeleştirildiği nde eldeki malların değerini ilgili hesap kalanından saptama olanağının olmaması.


İstenilmesine rağmen borçlusu tarafından ödenmeyen senetli veya senetsiz alacaklar , Alacak Senetleri Hesabında izlenir.

Duran varlıkların maliyetinin dönem sonuçlarına amortisman payı olarak yüklenecek tutarının belirlenmesinde Duran varlğın bedeli, Duran varlığın hurda değeri, Seçilen Amortisman yöntemi, Duran varlığın ömrü gözönünde bulundurulur.

İşletmenin çıkarmış olduğu tahvillerin satılmış olması ve bedelinin işletmenin ticari mevduat hesabına kaydedilmesi durumunda 102 Bankalar Hesabı borçlandırılır, 405 Çıkarılmış Tahviller Hesabı alacaklandırılır.

Borçlu cari hesap üzerinden tahakkuk eden faizler, 642 Faiz Gelirleri Hesabının alacağına kaydedilir.

610 Satıştan iadeler, 621 Satılan ticari mallar maliyeti, 600 Yurtiçi satışlar, 654 Karşılık giderleri Dönem Karı veya zararı hesabına devredilir.

Dönen varlıklar, Duran varlıklar, Özkaynaklar, Yabancı kaynaklar bilançoda yer alır.